Retrospectief met films van de Italiaanse regisseur Valerio Zurlini,
Filmhuis Den Haag, Filmmuseum Amsterdam, ‘t Hoogt Utrecht, Lantaren/Venster Rotterdam en Plaza Futura Eindhoven
Deze maand draait op vijf plaatsen in Nederland een retrospectief gewijd aan Valerio Zurlini. Terwijl Visconti, Felini, Bertolucci, Pasolini en Antonioni nu de grote meesters zijn van de Italiaanse film, is Zurlini in de vergetelheid geraakt. Ten onrechte. Tussen 1954 en 1976 maakte hij acht films, waaronder enkele klassiekers. Zijn films geven tegelijkertijd een mooi tijdsbeeld geven van Italiëin diezelfde periode. Dus veel mooie zwart-wit beelden van jongens een meisjes op scooters. En natuurlijk ontbreken de jonge goden en godinnen op de voorgrond niet, waaronder Marcello Mastroianni en Claudia Cardinale. Deze laatste maakte haar doorbraak in Zurlini’s la ragazza con la valigia uit 1960. Het motief van deze film is gebruikt voor de aankondiging van het retrospectief.
Alhoewel de films van Zurlini indertijd vol lof ontvangen werden, is deze geprezen en bewonderde cineast bijna vergeten. Een éénduidige reden hiervoor is niet te noemen, maar het zal niet geholpen hebben dat Zurlini relatief snel na zijn internationale doorbraak met de film Il deserto dei Tartari kwam te overlijden, terwijl tijdgenoten collega’s uit de Romeinse studio’s zoals Luigi Comencini, Mario Monicelli en Dino Risi nog decennia de tijd hadden om zich te bewijzen met hun inmiddels klassieke films.
la ragazza con la valigia (1960)
Het meisje met de koffer, met La Cardinale
Claudia Cardinale speelt hier haar eerste hoofdrol na haar doorbraak in Rocco e i suoi fratelli van Luchino Visconti. Aida is een danseresje in smoezelige cabarets. Na een korte affaire wordt zij gedumpt door haar minnaar Marcello. Zijn zestienjarige broertje Lorenzo wordt vervolgens hopeloos verliefd op haar. Er ontstaat een gespannen sfeer, waarin niemand ongedeerd blijft.
Valerio Zurlini (Bologna, 1926) groeide op in een welgestelde, artistieke omgeving. Voordat hij zich met film ging bezighouden, studeerde hij rechten en kunstgeschiedenis. Hij liet inspireren door de schilderkunst en bewerkte graag bestaande romans tot scenario’s. Zo verfilmde hij twee romans van schrijver Vasco Pratolini en liet hij zich in zijn beeldtaal inspireren door de verstilde, bijna schrale stillevens van Giorgio Morandi. De uiteindelijke focus van zijn films ligt op het psychologische vlak: voor Zurlini was de wereld die door film zicht- en hoorbaar werd gemaakt altijd een zielenlandschap en zo nu en dan een blauwdruk van zijn eigen herinneringen.
La bella Claudia
Kenmerkend voor de films van Zurlini is de buitengewone schoonheid van het beeld. Hij heeft een uniek en elegant gevoel voor compositie: het plaatsen van acteurs en objecten in het kader, zijn voorkeur voor spaarzaam ingerichte sets met een minimum aan afleiding op de achtergrond, zijn toepassing van een subtiel licht-donker belichting en koele, gedempte schaduwen. Hierbij werd hij bijgestaan door bekende Italiaanse cameramannen zoals
Giuseppe Rottuno, Luciano Tovoli, Gianni Di Venanzo en
Tonino Delli Colli. Het resulteerde in scènes van onvergetelijke schoonheid die zich laten meten met het werk van
Michelangelo Antonioni, Pier Paolo Pasolini of
Federico Fellini.
Bron:
dolcevia.com/
Claudia Cardinale [Johannes in Retroland]
