In het boek Metabletica van God van J.H.van den Berg, staat een passage over de bouw van de nieuwe Sint Pieter in Rome (1506-1626) Om deze kolos te kunnen bouwen, moest eerst de Constantijnse basiliek worden gesloopt. Deze was gebouwd op de plaats waar de beenderen van Petrus lagen en stond er al vanaf 324, op dat moment dus al bijna 1200 jaar. Paus Julius II stelde Donato Bramante aan als bouwmeester en deze begon eerst als een waanzinnige te slopen. Wat onmiddellijk opvalt bij het ontwerp van Bramante, is dat hij centraalbouw voor ogen had. De nieuwe Sint Pieter zou het grondplan krijgen van een Grieks kruis (een kruis met gelijke armen). In tegenstelling met de oude basilicavorm zou er dus geen langwerpig schip meer zijn.

Eigenlijk was Bramante’s ontwerp een ontwerp voor een grafkerk. Dit moment in de geschiedenis van de Kerk is niet zonder betekenis. De oude basiliek was nog verbonden met het vroege christendom, de nieuwe Sint Pieter werd een barokkerk in de geest van de contrareformatie, eerder een overrompelende moloch met theatrale effecten dan een ingetogen godshuis. Maar het contrast met de oude basiliek is volgens J.H. van den Berg nog groter: De basiliek was een sacrale ruimte die leidde naar het altaar van de Opgestane Heer, de nieuwe Sint Pieter was een monument voor een dode man.

De bouwgeschiedenis van de Sint Pieter was zeer bewogen. Na Bramante werd Raphael aangesteld als architect en hij wijzigde het ontwerp ingrijpend. Omdat de kardinalen graag processies wilden, bepleitten zij een kerk met een schip. Raphael werd opgevolgd door de architecten Sangallo en Michelangelo. Deze laatste ontwierp niet alleen de imposante koepel, maar ging ook weer zoveel mogelijk terug naar het oorspronkelijke ontwerp van Bramante, zodat het schip weer kwam te vervallen. Na zijn dood werd hij opgevolgd door Fontana, mar het was onder Maderna dat de nieuwe Sint Pieter zijn uiteindelijke gestaalte kreeg.

Het complete verhaal over het meest kostbare bouwwerk aller tijden. James-Charles Noonan vertelt in De Basiliek over de zeventien eeuwen omspannende geschiedenis van de unieke cultuurschat die het hart vormt van de machtigste kerk ter wereld.
 
Noonan vertelt over de oude Sint-Pieter – door Constantijn in de vierde eeuw gebouwd – en de nieuwe Sint Pieter, verrezen in de zestiende eeuw en gefinancierd met de door Luther zo gehate aflaten. Hij beschrijft niet alleen de zeventien eeuwen durende geschiedenis van het bouwwerk en zijn wonderbaarlijke archtitectonische eigenschappen, maar ook degenen die de bouw mogelijk maakten.
 

de oude basiliek van Constantijn | Sint-Pietersbasiliek | plattegrond van de Sint Pieter