Maandelijks archief: maart 2011

Mex Max

het tragische lot van marionettenkeizer Maximiliaan I van Mexico

Maximiliaan ISoms grijpt het lot van een historische figuur mij plotseling aan. Afgelopen dagen heb ik dat met groothertog Ferdinand Maximiliaan Jozef (1832-1867) van Oostenrijk, een jongere broer van Franz Jozef I (1830-1816). Hij is de geschiedenis ingegaan als keizer Maximiliaan I van Mexico. Misschien is het wel zijn aandoenlijke portretfoto met zijn heraldieke baard waar twee tandjes doorschemeren. In mijn ogen een goedaardig knaagdier, deze sympathieke jongeman die overigens een toegewijd amateur-botanicus was. Hoe dan ook, in 1864 liet hij zich door Napoleon III verleiden om in Mexico als keizer de troon te bestijgen. De Franse keizer had een politiek succesje nodig en met een Franse interventie in het roerige Mexico wilde hij de Franse invloed in de Nieuwe Wereld herstellen. De Verenigde Staten lagen met elkaar overhoop en hadden even geen tijd om toe te zien op de Europese eerbiediging van de Monroe Doctrine. Op 10 april 1864 werd hij door de Mexicaanse conservatieven met militaire steun van Napoleon III uitgeroepen tot Emperador Maximiliano I de México.

Het leek even goed te gaan, maar al snel kwamen de problemen. Toen in 1865 de Amerikaanse Burgeroorlog was afgelopen, begonnen de Verenigde Staten de Mexicaanse republikeinen wapens te leveren. De Fransen zagen zich in 1866 gedwongen uit Mexico terug te trekken, omdat ze niet betrokken wilde raken in een oorlog met de Verenigde Staten. De arme Maximiliaan stond nu met zijn conservatieve achterban alleen tegenover de republikeinse meerderheid van Benito Juarez die zijn gezag nooit had willen erkennen. Het was duidelijk dat Maximiliaan kansloos was. Napoleon III die zich voor hem verantwoordelijk voelde, bood hem een veilige aftocht aan. Maar Maximiliaan weigerde omdat hij zijn conservatieve achterban niet in de steek wilde laten. Daarmee tekende hij zijn doodvonnis. Ondanks vele verzoekschriften van Europese vorsten en prominenten liet Juarez hem op 19 juni 1867 samen met zijn generaals Miguel Miramón en Tomás Mejí­a terechtstellen. De Franse schilder Eduard Manet maakte een schilderij van deze tragische gebeurtenis dat duidelijk geïnspireerd is door Goya’s El fusilamiento del 3 de mayo de 1808.

Maximiliaan I
Eduard Manet 1867
executie van keizer Maximiliaan I en zijn generaals Miguel Miramón en Tomás Mejía
Maximiliaan I
foto van het vuurpeleton die Manet gebruikte voor zijn schilderij

Een andere Franse schilder, Jean-Paul Laurens maakte een minder bekend schilderij, waarbij we de laatste keizer van Mexico zien terwijl hij zijn dodencel verlaat op weg naar de executieplaats.

Maximiliaan I
Jean-Paul Laurens 1882
keizer Maximiliaan I vlak voor zijn executie

De Franse interventie in Mexico (1861-1867) was overigens niet de laatste keer dat een Frans staatshoofd met een interventie zijn prestige wilde vergroten! Voor Napoleon III was zijn Mexicaanse avontuur het begin van zijn ondergang. Doordat de Franse krijgsmacht een deel van zijn kruit in Mexico verschoten had, was het nog niet goed gereorganiseerd toen Frankrijk op 14 juli 1870 aan Pruisen de oorlog verklaarde.

slideshow over het leven van keizer Maximiliaan I en keizerin Charlotte van Mexico met het gierend dramatische Serenata Immortale van Immediate Music

Maximiliaan I van Mexico [ nl.wikipedia.org ]

onvervalst

vrijdag begint de Maand van de Filosofie
met als thema het echte leven

SocratesDe filosofie heeft de wijsheid lief. Maar wat is wijsheid? De filosoof zoekt voortdurend zijn geliefde. Traditioneel zag hij haar nabij komen in het Ware, het Goede en het Schone. In onze postmoderne tijd is de Waarheid doodverklaard. Leve de “eigen waarheid”! Maar hoe betrouwbaar, hoe écht is die “eigen waarheid”? Sinds we de Waarheid hebben afgeschaft, is de vraag naar authenticiteit belangrijk geworden. Maar hoeveel houvast biedt authenticiteit? En nog belangrijker: bestáát authenticiteit eigenlijk wel? Gisteren viel bij ons de Filosofiekrant op de mat over de Maand van de Filosofie. Dit jaar is het thema Het echte leven. Daan Roovers, de hoofdredacteur van Filosofie Magazine schrijft op de voorpagina van de Filosofiekrant het volgende:

De tiende Maand van de Filosofie (april 2011) staat in het teken van “Het echte leven”. We zijn obsessief op zoek naar wat écht is. We willen écht eten, een échte Bang & Olufsen, échte liefde, écht contact. Wat écht is, is puur, eerlijk en onbedorven. Echt staat tegenover schijn, virtueel, leugen en bedrog. Tv-programma’s waarin het échte leven centraal staat -zoals Oh oh Cherso en Boer zoekt vrouw – zijn bijzonder pupolair. Maar hieruit blijkt ook meteen de paradox: deze programma’s verheerlijken spontaniteit, maar in feite worden ook real-life tv-programma’s sterk geregisseerd. Echtheid blijkt een romantische fictie: “zuivere echtheid” bestaat niet. Is authenticiteit dan alleen een overspannen en modieus ideaal? Hoe kan het dan dat authenticiteit voor veel mensen toch een krachtige morele insspiratiebron is? Een maand lang gaan we erover filosoferen. (Daan Roovers in Filosofiekrant )

Ons verlangen naar authenticiteit lijkt ergens op fantoompijn: een brandend verlangen naar een zuivere maar verloren staat van bewustzijn, naar het verloren Paradijs, naar échte geborgenheid. Sinds we afgesneden zijn van het Paradijs, regeert de leugen en zijn we zelf ook vals geworden en verlangen we terug naar onze ware, échte ik. Maar voor het hedendaagse denken is het Paradijs een spook uit de oude metafysica en bestaat het niet écht. We leven nu eenmaal in een verwarrende wereld van list en bedrog en koesteren daarin de oude wensdroom van waarachtigheid. Het is maar wat je geloven wilt en waar je op inzet. Daan Roovers meent dat “zuivere echtheid” niet bestaat. Het is jammer dat dit a priori als een algemene waarheid verkondigd wordt. De vraag of ikzélf authentiek, zuiver, echt en eerlijk ben, lijkt me een vraag die telkens weer gesteld en beantwoord moet worden. De conclusie “zuivere echtheid bestaat niet” is mij nét iets te gemakkelijk.

Maand van de Filosofie

I am the walrus [ 1 ]

mustaches of the nineteenth century blogspot.com
en century of the beard blogspot.com

Honderdvijftig jaar geleden was de haardracht voor heren tegengesteld aan de huidige haarmode, vooral als we het over de gezichtsbedekking hebben. Tegenwoordig beperkt deze zich tot minimale en gestyleerde streepjes of het friemeltje aan de onderlip. Maar rond 1860 volgde de haarmode voor heren de Victoriaanse horror vacui. Analoog met de ornamentele opvulling in de private en publieke ruimte bedekten de heren hun gezicht met weelderige baarden, snorren en fantasierijke verbindingsstukken. Op ons komt dat soms belachelijk over, maar onze bet-overgrootvaders namen hun haardracht bijzonder serieus.

twee ‘Nietzsches’
bron: mustachesofthenineteenthcentury

SchnauzerZoekend naar portretfoto’s uit de zestiger jaren van de negentiende eeuw, kwam ik twee aardige blogs tegen: centuryofthebeard.blogspot.com en mustachesofthenineteenthcentury.blogspot.com. Er zijn veel mooie oude foto’s te vinden van trotse snor- en baarddragers, vaak met een leuk verhaal erbij. Onder het label The Nietzsche vond ik foto’s van minder beroemde maar niet minder indrukwekkende hangsnorren. De kracht van een snor is niet zomaar iets. Sinds ik de hangende treursnor heb gekoppeld aan de filosoof met de hamer, lijkt de Schnauzer mij diepzinniger dan andere honden.

Beards 19th Century [ cabinetcardgallery.wordpress.com ]