Dagelijks archief: zaterdag 27 juli 2019

Romaans in Bourgondië [ 5 ]

Romaanse abdijen en kerken in Bourgondië (1000-1200)
aflevering 5: het exterieur [1] (Anzy-le-Duc, Avallon, Semur-en-Brionnais)

RomaansBij Bourgondië denken we in de eerste plaats meestal aan het goede leven. Of aan de 15e eeuw toen een groot deel van de Lage Landen onderdeel waren van het Rijk van Philips de Goede (1396-1467). Bart de Loo heeft hier onlangs een boek over geschreven. Het Hertogdom Bourgondië gaat echter veel verder terug dan de vijftiende eeuw. Het ontstond in de vroege tiende eeuw en was de geboortegrond van de twee belangrijkste kloosterorden in de Middeleeuwen: de Benedictijnse Orde van Cluny (sinds 910) en de Orde van de Cisterciënzers (sinds 1098). In juni en juli bezochten we in Bourgondië 5 abdijen en 20 kerken die allemaal gebouwd zijn tijdens de bloeitijd van het Romaans (1000-1200).

Routekaartje Romaans Bourgondië
Onze route door Romaans Bourgondië
[klik op afbeelding voor vergroting]

Notre Dame de l’Assomption in Anzy le Duc [bourgogneromane.com]
Deze kerk hoort een Benedictijnse abdij die teruggaat tot de negende eeuw. Het koor en het transept zijn na de crypte het oudste deel van de kerk en werden begonnen in 1080. De apsis wordt omringd door vijf apsidiolen of straalkapellen.

grondplan
grondplan Notre Dame de l’Assomption

Het schip werd gebouwd na 1110 en zowel het middenschip als de zijbeuken zijn overspannen met een kruisgewelf. Het exterieur wordt gedomineerd door de hoge achthoekige vieringtoren, verdeeld in meerdere verdiepingen die naar Lombardisch voorbeeld is gebouwd en uniek is in Bourgondië.

Anzy-le-Duc
De Notre Dame de l’Assomption in Anzy le Duc

Saint Lazare in Avallon [bourgogneromane.com]
De Saint-Lazare heeft een eenvoudig grondplan: een schip met zes traveeën, een transept en een koor met kooromgang waaraan drie kapellen liggen. De bouw van het koor en het transept begon aan het einde van de 11e eeuw. Het schip dateert rond het midden van de twaalfde eeuw en voltooid.

grondplan
grondplan Saint Lazare

Tussen 1160-1170 werden de portalen in de westgevel voltooid. Opmerkelijk is dat het schip 2,5 meter lager ligt, zodat je eerst langs 17 treden in de kerk moet afdalen. Aan de zuidkant wordt de kerk begrensd door de kerk van Saint-Pierre, een gewelfde gotische ruimte met nog enkele romaanse elementen.

Saint Lazare Avallon
westgevel van de Saint Lazare

Saint Hillaire in Semur-en-Brionnais [bourgogneromane.com]
Ook deze kerk heeft een eenvoudig grondplan. Het schip bestaat slechts uit vier traveeën en is dus kort. Het transept heeft net als het middenschip een tongewelf, de zijbeuken zijn overspannen met een kruisgewelf. De apsis wordt geflankeerd door twee oostelijke kapellen op gelijke hoogte.

grondplan
grondplan van de Saint Hilaire

Opvallend is de imposante achthoekige vieringtoren van de Saint Hilaire. Deze is lager dan die van de Notre Dame de l’Assomption in het nabijgelegen Anzy le Duc, maar heeft in de tweede verdieping inspringende vensters met vierdubbele archivolten waardoor de brede toren toch een heel verfijnde indruk maakt.

Saint Hillaire
Oostzijde van de Saint Hilaire

[alle foto's werden eind juni/begin juli gemaakt.]

Volgende aflevering: torens

Romaanse kunst in Bourgondië op internet
Pierres Romanes biedt een schat aan beeldmateriaal. Maar inhoudelijk en wat aantal locaties betreft is deze site veel beperkter dan L’art roman en Bourgogne. Deze website bestaat al 16 jaar en wordt nog altijd goed bijgehouden. Maar helaas zijn de vormgeving en functionaliteit sinds 2003 niet meer veranderd.

Anzy-le-Duc [bourgogneromane.com]
Avallon [bourgogneromane.com]
Semu-en-Brionnais [bourgogneromane.com]