Anders Leonard Zorn (1860-1920)
In de achttiende eeuw en aan het begin van de negentiende eeuw werden portretten heel precies en gepolijst geschilderd. De zichtbare penseelstreek werd in het elegante tijdperk en in het classicisme dat daarop volgde, als een boerse uitdrukking gezien. De Franse schilder Ingres verfijnde de gladde en onstoffelijke manier van schilderen tot het uiterste en kreeg veel navolging. Zijn stijl werd zelfs de officiële stijl van de Académie. Expressieve schilders als Rembrandt raakten door deze Franse stijl uit de mode.
Maar in de romantiek aan het begin van de negentiende eeuw kwam de waardering voor de zichtbare penseelstreek weer terug. De romantici waren zeer geboeid door de ziel van de kunstenaar en juist het handschrift kon het temperament en de innerlijke natuur van de kunstenaar blootleggen. Het ruwe penseelwerk keerde aanvankelijk in de landschapsschilderkunst weer terug bij een groep Franse schilders die we nu kennen als de ‘School van Barbizon’. In Engeland waren het vooral William Turner en John Constable die de expressie van de verf weer volop durfden te tonen. Toen halverwege de negentiende eeuw het realisme de verfijnde classicistische en Biedermeier schilderkunst ging verdringen, werden ook de portretten weer wat breder geschilderd, al bleef de invloed van Ingres en de Acedémie de hele negentiende eeuw erg groot.
Dat de portretkunst weer expressiever werd, had nog een andere oorzaak. Door de opkomende fotografie leek het geschilderde portret overbodig geworden. Tegelijkertijd werd men zich opnieuw bewust van de uitdrukkingskracht van de verf: de zichtbare penseelstreek is uniek en kan door de fotografie nooit vervangen worden. In het laatste kwart van de negentiende eeuw waren er twee stromingen van schilders die portretten maakten voor de high society: de salonschilders die de principes van de Acedémie trouw waren gebleven en de schilders van de ‘brush stroke school‘ die hun streken juist zichtbaar wilden maken. Vaak hadden zij de zeventiende eeuwse Spaanse meester Velasquez als hun grote voorbeeld. Ze bouwden hun portretten niet meer op in lagen, maar schilderden rechtstreeks a la prima op canvas, dat meestal licht getint was.
badende meisjes in Dalarna
De komende dagen sta ik stil bij een paar schilders van deze ‘brush stroke school’ die in hogere kringen veel succes hadden. Ze verdienden weliswaar niet zoveel als een William Bourguereau, een Franse salonschilder die supergladde portretten en sentimentalistische taferelen voor de Amerikaanse jet set schilderde, maar toch vonden hun portretten gretig aftrek bij de Europese en Amerikaanse (nieuwe) rijken.
Anders Leonard Zorn is een van die laat-negentiende eeuwse schilders die uitblonk in trefzeker geschilderde portretten vaak met losse streken. Hij maakte soms gebruik van een impressionistisch palet, maar was als portretschilder virtuoos genoeg om de vormen niet te laten verwateren. Bij de impressionisten gebeurde dat vaak wéll.
Anders Leonard Zorn is op internet het best vertegenwoordigd op artrenewal.org
met 82 schilderijen.
Anders Zorn was born in in parish of Yvraden, in Mora, Dalarna. He was raised on his grandparents farmyard in Yvraden, studying at the age of twelve in the school at Morastrand and progressing during the autumn of 1872 to a secondary grammar school in Enköping. He studied at Royal Swedish Academy of Arts in Stockholm, Sweden from 1875-1880. He traveled extensively to London, Paris, the Balkans, Spain, Italy and the United States, becoming an international success as one of the most acclaimed painters of his era. While his early works were often brilliant, luminous watercolors, by 1887 he had switched firmly to oils. Zorn painted portraits, scenes depicting rustic life and customs. Zorn is also famous for his nude paintings and realistic depictions of water. It was primarily his skill as a portrait painter that gained Zorn international acclaim based principally upon his incisive ability to depict the individual character of his model. His subjects included three American Presidents, one of whom was Grover Cleveland in 1899. At 29, he was made Chevalier of the Légion d’honneur at the Exposition Universelle 1889 Paris World Fair.
Bron: en.wikipedia.org
