vandaag precies 23 jaar geleden kwamen we voor het eerst in de tropen
Twee weken geleden overleed de wereldberoemde Franse etnoloog en structuralist Claude Lévi-Strauss op 100-jarige leeftijd. Vandaag is het precies 23 jaar geleden dat in de bus van Cerro de Pasco naar Pucallpa een exemplaar van Het Trieste der Tropen gestolen werd. Nota bene op onze eerste dag in de tropen! Ik blik vandaag terug naar 12 november 1986. In navolging van Claude Lévi-Strauss die in 1935 een reis maakte door de binnenlanden van Braziliëen in zijn beroemde boek verslag deed van de half-geciviliseerde indianenstammen die hij daar aantrof, wilden wij ook de indianenstammen (o.a. de Shipiba) bezoeken die leefden in het stroomgebied van de Ucayali, een van de bronrivieren van de Amazone. We hadden ons voorbereid op een triest paradijs, op toeristenindianen, illegale krokodillenjacht, ronkende en diesel lekkende aggregaten… Maar het fotootje van Johan Neeskens dat we aantroffen in een van de hutten in een indiaans dorpje, moest je je daar als Hollandse jongen nu triest of trots bij voelen?
Het trieste der tropenIn dit literair meesterwerk doet de auteur omstandig verslag van zijn Braziliaanse reizen, het land waar hij na zijn studietijd een aanstelling kreeg als docent aan de universiteit van São Paulo. In dit boek schetst de auteur ook de intellectuele reis die hem via de filosofie naar de etnografie leidde. Dit boek is echter befaamd om de delen die de Lévi-Strauss wijdde aan de vier Braziliaanse indianenstammen bij wie hij in de jaren dertig van de 20ste eeuw etnologisch veldonderzoek deed met name de Caduveo, de Borõro, de Nambikwara en de Tupi-Kawahib, allen levend in de deelstaat Mato Grosso.
De gebruiken en de materiële cultuur van deze ondertussen bijna verdwenen stammen beschrijft en documenteert de auteur (via fotomateriaal en tekeningen) met mededogen en respect. Het westerse superioriteitsgevoelen is de auteur vreemd, maar evenmin is hij geneigd een geïdealiseerd beeld van “le bon sauvage” of de “nobele wilde” zoals Jean-Jacques Rousseau naar voren schoof, te etaleren.
Bron: nl.wikipedia.org
november 1986
