geluisterd naar de 25e symfonie van Mozart Allegro con brio (1773)
De periode tussen 1767 en 1785, dus grofweg tussen het einde van de Zevenjarige Oorlog (1756-1763) en het begin van de Franse Revolutie (1889-1899) wordt in de Duitse literatuurgeschiedenis wel eens aangeduid als de Genietijd. Na 1820 kennen we deze periode vooral onder de benaming Sturm und Drang, naar het gelijknamige toneelstuk van Max Klinger uit 1776. Een van de mooiste ingangen tot de Sturm und Drang vind ik niet in de literatuur maar in de muziek. Het eerste deel Allegro con brio uit Symfonie 25 van Mozart maakt het stormachtige gevoelsleven van de jonge generatie rond 1770 hoorbaar. Mozart componeerde deze symfonie in 1773 aan de vooravond van de Amerikaanse Revolutie. De tijd vóór 1789 was zeker géén stilte voor de storm.
25e symfonie van Mozart
o.l.v. Leonard Bernstein
o.l.v. Leonard Bernstein
De nieuwe beweging, die onmiddellijk ingang vindt in de Duitstalige literatuur, is met haar burgerlijk-jeugdig karakter heel erg idealistisch: vrijheid van gevoel, emotio i.p.v. ratio, ideeën en driften. De aanstormende jeugd heeft nu een literaire uitlaatklep gevonden, een nieuwe generatie schrijvers vindt in de thesen van Johann Gottfried Herder zijn eigen ervaringen en gevoelswereld terug. Herder, die het pad effent voor de Sturm und Drang, bekritiseert de arrogantie van de Verlichting tegenover het gewone volk. Hij roept op, ook de echtheid en diepte van het volkslied en de volksdichtkunst als kunst aan te zien. Ook Ugolino van Heinrich Wilhelm von Gerstenberg ziet het licht in die voorfase van de Sturm und Drang.
Bron: nl.wikipedia.org
Bron: nl.wikipedia.org
