In een boek over keizers kwam ik een portret tegen van Ferdinand I van Oostenrijk (1793-1875 en keizer van 1835-1848). Het portret komt op het eerste gezicht wat kinderlijk over. Eerder een portret van een of andere Zuid-Amerikaanse generaal uit de eerste helft van de negentiende eeuw. Die portretten zien er meestal wat stijfjes uit, vergeleken met Europese portretten. Het portret van keizer Pedro I van Brazilië (1798-1834 en keizer van 1821 tot 1831) is daar een goed voorbeeld van. De portretschilders in Braziliëleken vooral gespecialiseerd in het schilderen van onderscheidingen.
en Pedro I van Brazilië 1821 tot 1831
Na wat gegoogle ontdekte ik dat het portret van Ferdinand I van Oostenrijk geschilderd is door Friedrich von Amerling. Dat is een behoorlijke verrassing voor mij. Ik wist dat Von Amerling hofschilder in Wenen is geweest. Zo heeft hij het bekende portret van de keizer Franz II van Oostenrijk (1768-1835 en keizer van 1806 tot 1835) geschilderd. Maar van zijn opvolger Ferdinand I maakte hij een totaal ander portret. Geen staatsieportret in vol ornaat en ten voeten uit, maar een eenvoudig portret met een hoog, plat voorhoofd en de haren over de slapen geplakt.
Ferdinand I was geen krachtige man. Hij was van kind af aan ziekelijk, had epileptische aanvallen en kon moeilijk besluiten nemen. Het keizerrijk werd eigenlijk bestuurd door de Geheime Staatsconferentie waarin Metternich een behoorlijke vinger in de pap had. Toen in 1848 de revolutie uitbrak, moest de conservatieve Metternich het veld ruimen waarbij ook zijn marionet Ferdinand I moest vertrekken. Hij werd opgevolgd door de 18-jarige Franz Joseph I die tot aan zijn dood in 1916 keizer zou blijven na een regeringsperiode van 68 jaar.
portret van Ferdinand I (detail)
Wanneer je Amerling‘s portret van Ferdinand I goed bekijkt, zie je dat het door een groot vakman is geschilderd, ook al doet het op het eerste gezicht wat primitief aan.
twee lezende ‘Biedermeiermeisjes’
Friedrich van Amerling is een schilder uit de Biedermeier Zeit. Naast portretten schilderde hij huiselijke thema’s met een sterke concentratie op een intiem moment. Hij is meestal classicistisch en gepolijst in zijn vormbehandeling, maar soms is zijn werk virtuoos losjes geschilderd.
