wat Goethe in Padua niet zag …

vorige week vrijdag in Padua bezocht:
de pinacotheek van de Musei Civici degli Eremitani

Toen Goethe in september 1786 tijdens zijn Italiëreis op weg naar Venetiëtwee dagen in de stad Padua verbleef, bezocht hij daar de kerk van de kerk van de Eremitani en schreef hij begeistert over de schilderijen van Mantegna.

In der Kirche der Eremitaner habe ich Gemälde von Mantegna gesehen, einem der älteren Maler, vor denen ich erstaunt bin. Was in diesen Bildern für eine scharfe, sichere Gegenwart dasteht! Von dieser ganz wahren, nicht etwa scheinbaren, effektlügenden, bloß zur Einbildungskraft sprechenden, sondern derben, reinen, lichten, ausführlichen, gewissenhaften, zarten, umschriebenen Gegenwart, die zugleich etwas Strenges, Emsiges, Mühsames hatte, gingen die folgenden Maler aus, wie ich an Bildern von Tizian bemerkte, und nun konnte die Lebhaftigkeit ihres Genies, die Energie ihrer Natur, erleuchtet von dem Geist ihrer Vorfahren, auferbaut durch ihre Kraft, immer höher und höher steigen, sich von der Erde heben und himmlische, aber wahre Gestalten hervorbringen. So entwickelte sich die Kunst nach der barbarischen Zeit.
 
Bron: Goethe in Padua, den 27. September 1786 [ wissen-im-netz.info ]

Hij zweeg echter over de honderdvijftig meter verderop gelegen Cappella degli Scrovegni. Wij waren vanuit Venetië langs de Brenta naar Padua gereden om de wereldberoemde kapel van binnen te zien. Daarna bezochten we de naastgelegen pinacotheek, die deel uitmaakt van de Musei Civici degli Eremitani di Padova. In Goethes tijd was dit nog geen museum. Tegenwoordig vind je er een schat aan Italiaanse kunst met grote namen als Giorgione, Titiaan, Giotto, Guariento, Francesco Squarcione (Polittico De Lazara), Romanino, Tintoretto, Veronese, Antonio Canova en Giambattista Tiepolo.

Tiziano
toegeschreven aan Titiaan 1505-1510
Nascita di Adone (35 x 162 cm.)

De Paduaanse Titiaans en Giorgiones zijn niet spectaculair. De twee langwerpige panelen worden aan Titiaan toegeschreven. Van zijn leermeester Giorgione hangen er twee kleine paneeltjes, iets groter dan een postkaart. Ook twee andere grote Venetianen ontbreken niet in de collectie. Van Tintoretto en Veronese hangen er, zoals je verwachten kunt, werken in XL-formaat.

Tiziano
toegeschreven aan Titiaan 1505-1510
Selva di Polidoro (35 x 162 cm.)

De pinacotheek huisvest een schitterende collectie Italiaanse schilderkunst op veertig kilometer van Venetië. Terwijl de lagunestad door toeristen uit de hele wereld overspoeld werd, zagen we in Padua vooral Italianen. In de pinacotheek kwamen we nauwelijks bezoekers tegen. De suppoosten waren bijzonder vriendelijk en een paar gaven ons een persoonlijke rondleiding door “hun” zaal. Een deftige Italiaanse dame dirigeerde mij trots naar twee grote altaarwerken van Tiepolo en beelden van Canova, topstukken uit de collectie.

Tiepolo en Canova
de zaal met beelden van Canova en schilderijen van Tiepolo

Ook de twee piepkleine Giorgiones werden ons gewezen door een vriendelijke suppoost. Waarschijnlijk waren het probeersels, maar zelfs op een klein stukje hout is de dromerige idyllische sfeer van Giorgione onmiskenbaar aanwezig. Enigszins verpletterd door de hoeveelheid kunst die er over ons uitgestort was, verlieten we de pinacotheek.

Giorgione
Giorgione
Leda en de zwaan (12 x 19 cm)

Musei Civici degli Eremitani [ padovanet.it ]