( … ) Repin portretteerde de componist met een picturale vrijheid die tot uitdrukking komt in de manier waarop hij de verf op het doek aanbracht. Op het gezicht geven de van licht doordrenkte verflagen het voorhoofd een zachte weerschijn en zorgen ze voor een spel van licht en donker op de frambozenrode kraag van het jasje. In de grote expressieve gestalte, de open gelaatstrekken en de welwillende neiging van het hoofd toonde Repin hoe hij zich het innerlijk gemoed van Moesorgskij voorstelde.
De eerste kennismaking tussen beide mannen vond plaats in het begin van de zeventiger jaren. Repin was diep geroerd door de muziek van Moesorgskij en voelde de vernieuwende kracht van diens composities aan, iets wat in die tijd voor lang niet iedereen gold. Repin schilderde dit portret naar hij zei ‘voor zichzelf, als herinnering aan een vurige beminde vriend.’ Toen Tretjakov zich echter tot de kunstenaar wendde met de wens het portret voor zijn portrettengalerij aan te schaffen, kreeg hij te horen dat hij het graag afstond, gezien de betekenis van Moesorgskij als persoon en Tretjakovs taak een portrettengalerij samen te stellen ‘van de beste mensen van Rusland’. Het bedrag dat repin voor het schilderij ontving, werd door hem ter beschikking gesteld voor de oprichting van een gedenkteken voor Moesorgskij.