het James-Bond-gevoel [ 1 ]

zondag gezien op Een: To catch a thief (1955)

North by Northwest uit 1959 wordt wel eens “de eerste James Bond film” genoemd. Maar met To catch a thief uit 1955 keek Hitchcock ook al vooruit. Veel stijlelementen uit James Bond zitten er al in: de knappe charmeur, het twintigjarig meisje, geflirt in scherpe dialogen, luxe, autoachtervolgingen en inbraakscenes. Ook het betoverende decor ontbreekt niet: we zien pittoreske dorpjes al dan niet gefilmd vanuit de helikopter. In de omgeving van Monaco, waar To catch a thief zich afspeelt, is het landschap overal spectaculair. Je hoeft er alleen maar in een open sportwagen langs de kust te rijden om het James Bond gevoel te krijgen.

to catch a thief
de filmposter van To catch a thief is pure retro in beeld, lettertype en kleurgebruik

Het verhaal van To catch a thief is eigenlijk maar bijzaak. Net als de microfilm in North by Nortwest zijn de juwelen een plotelement zonder inhoud. Hitchcock noemde dit de MacGuffin. De MacGuffin is de motor die de film in gang zet. In de allereerste scene schreeuwt een rijke dame in een luxe hotel aan de Côte d’Azur de boel bij elkaar omdat haar juwelen gestolen zijn. Vervolgens zien we een zwarte kat in het donker over het dak sluipen. De kat wordt gebruikt als stand in van de Amerikaanse juwelendief John Robie. Met het tonen van de zwarte kat weten we over wie het gaat. Net als de witte angorakat in Dr. No verwijst naar Blofeld.

Het scenario is vooral een kapstok voor aantrekkelijke vormelementen. Daarmee is deze film net zoals James Bond een product van de massacultuur waarin het om spectaculariteit draait, om een snelle beweging die over de toppen scheert van een visueel aantrekkelijk landschap, rijk aan ervaring. Gary Grant en Grace Kelly vormen een droompaar. Het kijken naar deze beeldschone mensen is op zich al spectaculair. Hun dialogen worden daar nog eens bovenop gestapeld. Ze blijken niet alleen mooi, maar ook gevat en grappig.

Hitchcock doorspekt zijn film met visuele toespelingen op seks. Een diep decolleté, of een lang bloot been was in de jaren vijftig het maximale bloot dat er in films getoond werd. Een vrijpartij of de daad zelf, moest met een metafoor verbeeld worden. Zo gebruikte Hitchcock aan het einde van North by Northwest het beeld van de trein die in een tunnel verdwijnt om een toespeling te maken op de daad tussen Gary Grant en Eva Marie Saint in hun slaapcoupé. In To catch a thief laat hij vuurwerk zien wanneer Grant en Kelly in een donkere kamer om elkaar heendraaien en tenslotte op een sofa in elkaars armen vallen.

Kelly: Even in this light, I can tell where your eyes are looking.
[fireworks]
Kelly: Look, John. Hold them. Diamonds… The only thing in the world you can’t resist. Then tell me you don’t know what I’m talking about.
[fireworks]
Kelly: Ever had a better offer in your whole life? One with everything?
[fireworks]
Grant: I’ve never had a crazier one.
Kelly: Just as long as you’re satisfied!
[fireworks]
Grant: You know as well as I do: this necklace is imitation.
Kelly: Well, I’m not.

Bron: imdb.com

Bovenstaande dubbelzinnige dialoog zou zo in een James Bond kunnen zitten. Terwijl Grace Kelly in een witte jurk met vooruit priemende boezem aan de juwelendief vraagt: “hou ze vast… diamanten…” Zestig jaar geleden waren dat mieterse opmerkingen, vroege voorbodes van de seksuele bevrijding die pas in de jaren zestig zou komen.

De film werd de op twee na laatste die Grace Kelly maakte. Het verhaal is bekend. In Monaco verloor ze haar hart aan prins Reinier III en twee jaar later heette ze prinses Gracia. Haar filmcarrière was voorbij, maar ze was nu wel een échte prinses geworden. De scene uit To catch a thief waarin ze in een open wagen gierend door de bochten vliegt langs de cote d’azur met een gespannen Gary Grant, heeft nu een wrange betekenis. Op 13 september 1982 zou ze op dezelfde weg in haar Rover 3500 tragisch verongelukken. Ze was pas 52 jaar.

To catch a thief [ imdb.com ]