Groninger Museum, 13 december 2014 t/m 25 mei 2015
Naast de Alte Pinakthek in München, de Staatliche Kunsthalle in Karlsruhe en Schloss Wilhelmshöhe in Kassel herbergt de Gemäldegalerie Alte Meister in Dresden een van de voornaamste collecties oude meesters van Duitsland. Voorgenoemde musea ontstonden uit de collecties van de koning van Beieren, de groothertog van Baden, de landgraaf van Hessen-Kassel en de koning van Saksen. De basis van deze collecties werd gelegd in de achttiende eeuw. Nu de Gemäldegalerie Alte Meister in Dresden verbouwd wordt, is een deel van de collectie, waaronder schilderijen van Rembrandt, Titiaan en Canaletto, te zien in het Groninger Museum.
Een van de schilderijen die in Groningen te zien zijn, is het onderstaande stadsgezicht van Bernardo Bellotto (1720-80), de neef van de beroemde Italiaanse veduteschilder Canaletto. Hun schilderijen treffen mij altijd weer door hun helderheid en objectiviteit. Canaletto en Bellotto maakten bij hun stadsgezichten gebruik van een optisch instrument waarmee een projectie op papier kon worden overgebracht. Daardoor zien hun stadsgezichten er zo natuurgetrouw uit. Soms lijken het geretoucheerde foto’s. Het stadsgezicht van Dresden uit 1765 met de ruïnes van de Kreuzkirche kende ik nog niet. Het restant van de toren steekt als een gigantische rotte kies boven het puin uit.
de ruïnes van de Kreuzkirche in Dresden
Door dit schilderij realiseerde ik mij dat Dresden tijdens de Zevenjarige Oorlog (1756-1763) ook al zwaar geleden heeft onder bombardementen. De Frauenkirche die in 1945 verwoest werd (en inmiddels herbouwd is) kreeg tijdens deze oorlog ook al op zijn flikker. De Pruisische kanonnen van Frederik II vuurden meer dan honderd kogels af, maar de kerk bleef ongedeerd. Ongelukkiger liep het dus af met de Kreuzkirche en Bellotto legde de verwoesting voor het nageslacht vast.
Het bombardement der bombardementen uit de Tweede Wereldoorlog vond plaats op 13 februari 1945. Aanvankelijk hield de koepel van de Dresdener Frauenkirche het nog even, maar twee dagen later stortte deze alsnog in. Vlak daarna werd onderstaande foto genomen van de ruïnes, 180 jaar na het schilderij van Bellotto.