waarheid, oudheid en leugen

gezien op National Geographic Channel: The Gospel of Judas

Zoals ik verwacht had, was de documentaire The Gospel of Judas (die overigens met reclamespotjes van o.a. Fortis en Nationale Nederlanden was opgerekt tot bijna twee uur) een aaneenschakeling van gedramatiseerde beelden, wetenschappelijke betogen en reconstructies met de ‘rehabilitatie’ van Judas als doel. Onverbloemde gnostische propaganda waarvoor het post-christelijke Westen op dit moment bijzonder ontvankelijk is. Gnosis biedt op de reli-markt een geestelijke weg aan die het individu erg aanspreekt. Het ‘ik’ kan zich in de leerschool van het leven ontplooien als egoloze en goddelijke vonk zonder daarbij afhankelijk te zijn van de persoonlijke, patriarchale God. Laat staan afhankelijk van de Kerk! Een ‘Baas-in-eigen-Huis-geloof’ dus.

Maria MagdalenaEen ‘spiritualiteit’ die ook heel veel vrouwen aanspreekt. Niet voor niets werden we voor deze uitzending al opgewarmd met een documentaire over Maria Magdalena, waarin fenomeen Dan Brown veelvuldig aan het woord kwam. Hij mocht nog eens zeggen waarom Maria Magdalena altijd als hoer is afgeschilderd. De Kerk heeft als boos en mannelijk machtsinstituut natuurlijk altijd de positie van de vrouw willen onderdrukken. Maria Magdelena is een van de trouwste discipelen van Christus. Volgens sommige sprekers in deze documentaire was ze in de meeste opzichten ‘veel verder’ dan de mannelijke volgelingen. De boodschap is duidelijk: naast machtswellust zal de door mannen gedomineerde Kerk vast ook wel door jaloezie gedreven zijn en haar daarom gestraft hebben met een negatief imago. Dan Brown weet haarfijn hoe hij zijn publiek, dat vooral uit lezeressen bestaat en zich identificeert met de spirituele Maria Magdalena, moet paaien.

Uit het volgende citaat van de lesbische (en dus feministische) criminoloog Dr. C.I. Dessaur blijkt hoeveel frustratie en felheid er in het (‘spirituele’) feminisme soms is tegenover het christelijk geloof:

“Met het monotheïstische jodendom en de later volgende, nog fanatiekere islam, behoort het orthodoxe christendom tot de extreemste paternalistische, monotheïstische godsdiensten. In een totale verabsolutering van het manlijke ego wordt de hoogste god als een (grillige, driftige, jaloerse, wrede, maar ook wel door gebeden en rituelen manipuleerbare!) Vader geprojecteerd, de Verlosser als diens Zoon. Zelfs het wijsheidsbeginsel, de Heilige Geest (de Hagia Sophia van de Oudheid) wordt in het christendom gemasculiniseerd.
De van oorsprong zeer tirannieke Vader-God transformeert in de christelijke mythe overigens soms tot een liefdevolle, zorgzame Vader, die de rol van de Moeder heeft geüsurpeerd.”
 
Bron: Dr. C.I. Dessaur (Andreas Burnier) De Droom der Rede [ blz. 65 ]

Ook bij het ‘Evangelie’ van Judas is er een identificatie met de hoofdpersoon: Volgens dit ‘Evangelie’ is Judas de enige discipel die Jezus goed begrepen heeft. Hij was dus ‘verder’ dan de anderen, een positie die de gemiddelde aanhanger van New Age voor zichzelf stiekem geclaimd heeft. Temidden van de slapende (en door de Kerk onderdrukte) massa, komt de enkeling tot inzicht en wordt hij/zij ‘een wetende’.

Wat mij uiteindelijk het meest verbaast van deze documentaire is de volstrekt onlogische redenering dat een bron die ruim 1600 jaar oud is ons het ware verhaal over Judas (maar juist ook over ‘de historische Jezus’) zou brengen. Alsof er in de vierde eeuw geen leugens opgeschreven werden! Er is niets nieuws onder de zon en hoe je het allemaal ook wilt noemen, gnosis, neo-gnosis of New Age, leugens blijven leugens.

Irenaeus van Lyon
Bisschop Ireneaos van Lyon
verwierp terrecht de gnosis als een dwaalleer, maar wordt in de documentaire van NGC voorgesteld als een intolerante man die ‘ware geschriften’ agressief van tafel veegt

Ik geef vader Sergius Heitz graag het laatste woord met de visie van de Orthodoxe Kerk op het gnosticisme:

De gnostici (=wetenden) in de christelijke gemeenten aan het eind van de eerste en in de tweede eeuw verbreidden dualistische geheimleren en mythen om de goddelijke geestziel uit de slavernij van lichaam en psyche te verlossen. Deze heretici (dwaalleraren) werden door de na-apostolische kerkelijke schrijvers bestreden bv. door Ignatios van Antiochiëen Irenaeos van Lyon), aan wie we ook de belangrijkste inlichtingen over hun leerstellingen te danken hebben, naast vondsten in Egypte (Nag Hammadi) en overgeleverde apokriefe christelijke geschriften. Hun leerstellingen en mythen berustten op een dualistisch (tweepolig) wereldbeeld, waarin de wereld een noodlottige vermenging is van goddelijk-goede geest en demonisch-boze materie. Ze erkennen dientengevolge de wereld niet als goede schepping van God, maar zien daarin het werk van een ‘demiourgos’ (maker). Zij verwerpen niet alleen een scheppende God, maar daarmee ook het Oude Testament. Christus is voor hen een gezant van de verre, vreemde Lichtgod, en had Zich, als een zuiver geestelijk wezen, slechts met een schijnlichaam bekleed (=doketisme). Zij loochenen de opstanding der doden en vertegenwoordigen onder de dekmantel van het christendom een leer van zelfverlossing, waarbij Jezus Christus, als mythisch wezen, slechts de aanleiding is voor het in de mens gevangen goddelijk bewustzijn om zichzelf te vinden.
 
Deze beweging van het ‘gnosticisme’ of van de ‘gnosis’ -hoe men die ook noemt- leidde in de 2e en 3e eeuw tot heftige discussies in de christelijke gemeenten van de hele toenmalig bekende wereld; vooral in Klein-Azië, Oost-Syriëen Alexandriëwaren centra van gnostische sekten. Een begin van het gnosticisme, dat men vaak met ‘pregnosis’ aanduidt, vindt men echter in het begin van het Nieuwe Testament, zoals bij de tegenstanders van Paulos in Korinthe of in de omgeving van de gemeenten waarvoor de Brieven van Joannes bestemd zijn., hoewel hier een gnostische mythe nog niet werkelijk vorm gekregen schijnt te hebben. Of er een gnosticisme heeft bestaan dat onafhankelijk van het Christendom is ontstaan en zich zonder invloed van het Christendom ontwikkeld heeft, is bij het wetenschappelijk onderzoek nog steeds omstreden.
 
Bron: Christus in U : Verwachting van Heerlijkheid, Orthodox Geloofsonderricht,
uitgegeven door Aartspriester Sergius Heitz in Düsseldorf

Bekijk het zelf