Dagelijks archief: vrijdag 22 augustus 2014

Visé, augustus 1914

de verwoesting van Visé op 16 augustus 1914

In augustus 1982 liftte ik met een vriend naar de Belgische Ardennen Onze godsdienstleraar had ons warm gemaakt voor een oecumenische plek: het klooster van Chevetogne. Met een van de priestermonniken maakten we een wandeling in de tuin en spraken daarbij over het geloof. Het was voor het eerst dat ik hoorde over het westers schisma van 1054. In dat jaar scheidden zich de wegen van de Rooms-katholieke en Orthodoxe Kerk. De priestermonnik bestempelde onze vriendschap als “oecumenisch” (mijn metgezel was Rooms-katholiek en ik was Nederlands Hervormd). Ik kon op dat moment nog niet vermoeden dat ik elf jaar later, na geestelijke omzwervingen door het Oosten, voor de Orthodoxe Kerk zou kiezen. Al maakte de Byzantijnse ritus met de zang en de iconen toen al veel indruk.

De reis naar Chevetogne herinner ik mij nog vrij goed. We maakten ‘s morgens een vliegende start naar Maastricht. Daar bleven we steken. Weinig automobilisten hadden blijkbaar zin om twee middelbare scholieren de grens over te nemen. We besloten langs de snelweg naar de grensovergang te lopen en daar maar weer de duim uit te steken. Het was een lange wandeling over het asfalt. In 1982 waren de grenzen nog niet opengegooid, maar de grensovergang ter hoogte van Eijsden was toen al buiten gebruik. Uiteindelijk kwamen we aan in Visé, een plaatsje waar ik nog nooit van gehoord had.

Dat het grensstadje aan het begin van de Eerste Wereldoorlog door de Duitsers helemaal is platgebrand, las ik pas deze week op de website geschiedenis24.nl waar de oorlogsverslaggever Lambertus Mokveld in augustus 1914 schrijft over de eerste dagen van het oorlogstoneel in België. Dit verslag is ook te lezen op wereldoorlog1418.nl, de meest omvangrijke Nederlandstalige website over de Eerste Wereldoorlog.

Visé
Duitse soldaten tussen de ruïnes van het Belgische grensstadje Visé, vlak onder Maastricht
Ze vertellen me nog, hoe ze juist een oude vrouw uit hare woning hebben moeten sleepen omdat ze niet wilde meegaan en in haar wanhoop slechts uitriep: ‘Me laisser mourir, Me laisser mourir.’

uit het verslag van Mokveld

“Toen ik vanmorgen uit Luik terugkeerde, stond geheel Visé in vlammen. Geen huis is gespaard. Van morgen om 6 uur deden de Duitschers het stadje op verschillende plaatsen ontbranden op de beschuldiging, dat de inwoners gisterenavond weer op de Duitsche troepen geschoten zouden hebben. De mannen werden weggeleid om gefusilleerd te worden en slechts weinige konden vluchten. Vrouwen en kinderen werden weggedreven. Andere werden in de woningen vastgebonden en kwamen zoo in de vlammen om. Oude menschen konden ze veelal niet meer verlaten en lagen jammerlijk ten gronde in de straten, die aan weerszijden van een vuurzee omgeven waren. Kinderen negeerden de vlammen en liepen den dood te gemoet, luid gillende om hun ouders. Duitsche soldaten maakten zich aan afschuwelijke plunderingen schuldig. Alles, wat het vuur straks toch vernielen zou, wierpen zij stuk in alle richtingen en haalden weg uit de winkels, wat ze gebruiken konden. Hieronder behoorden vooral flesschen wijn, jenever enz. Velen hunner zwierven met geladen geweer half dronken rond. ‘t Was een beestachtig gezicht.
 
Bijna twee uur lang heb ik die ontzaglijke vernieling aangezien, doch ten slotte werd ik verdreven door de ondragelijke hitte en den verstikkenden rook. Alle vrouwen en kinderen vluchtten half krankzinnig en meer dood dan levend in de richting van Maastricht.
 
Bron: geschiedenis24.nl

Ook Theo Moussault, verslaggever voor Panorama, gaf verslag over de eerste oorlogsdagen in België.