Dagelijks archief: maandag 13 februari 2017

volg de meester [ 122 ]

de laatste hoop
olieverfschetsen van portretten van Peter Paul Rubens

Net als de meeste andere schilders van religieuze onderwerpen was ook Rubens vertrouwd met de klassieke blik van de Gekruisigde: kin iets omhoog, mond half open en de blik omhoog gericht naar de Laatste Hoop. Zijn trouwste volgelingen, de martelaren, staan op een brandstapel, zijn met pijlen doorboord of worden omringd door wilde dieren. Ik waagde mij aan een paar olieschetsen naar aanleiding van twee schilderijen van Rubens: de heilige Sebastiaan en Daniël in de leeuwenkuil, beide geschilderd rond 1615.

Rubens
details van de heilige Sebastiaan (ca 1614)
en Daniël in de leeuwenkuil (1615)

In onze tijd is het lastig om deze pose zonder ironie te interpreteren. We zijn snel geneigd om deze uitdrukking sentimenteel te vinden in de zin van vals en een beetje lachwekkend. De “bidprentjes-look” komen we in de schilderkunst na 1900 nauwelijks nog tegen.

Gene TierneyMaar de vroege film heeft een voorliefde voor het dramatische. Omdat de acteurs op het witte doek tot 1929 nog niet konden spreken, werden hun poses vaak overdreven. De smachtende of lijdzame blik komt als groteske figuur in de zwijgende film nog vrij veel voor. Daarna verdwijnt deze, maar sporadisch keert deze blik terug zoals op de foto van Gene Tierney gemaakt ergens in de jaren veertig.
 
Kunnen we er eigenlijk nog in geloven?
 

volg de meester [ 1-122 ] | van oude meesters en dingen die niet voorbijgaan