De Frans-Duitse zender heeft zich op de tweede dag van het nieuwe jaar alweer bewezen als een van de zeldzame zenders met een warm hart voor film. Vaak is de film onderdeel van een thema-avond. Gisterenavond stond in het teken van de zwijgende film, voor mij een reden om de hele avond aan Arte te blijven plakken. Eerst keek ik voor de vierde keer naar The Artist (2011), daarna naar de documentaire Douglas Fairbanks, je suis une légende van Clara en Julia Kuperberg. Een prima combinatie want de hoofdpersoon uit The Artist is losjes gebaseerd op een van de eerste superstars van Hollywood: Douglas Fairbanks (1883-1939). De charmante lach en het schavuitensnorretje van George Valentin (gespeeld door Jean Dujardin) zijn zelfs een replica van het handelsmerk van Fairbanks. Hij oogste er zoveel succes mee, dat het schavuitensnorretje en de charmante lach in de jaren dertig nagevolgd werd door acteurs als Clark Gable, Errol Flynn en Robert Donat.
Dit jaar is het honderd jaar geleden dat Fairbanks samen met regisseur D.W. Griffith en de sterren Mary Pickford en Charlie Chaplin de productiemaatschappij United Artists oprichtte. Hierdoor konden ze onafhankelijk van producenten hun eigen films gaan maken. United Artists staat ook aan het begin van het klassieke Hollywood dat kort na de Eerste Wereldoorlog de filmhoofdstad van de wereld werd. Fairbanks is niet alleen ‘de star avant les stars’ maar ook een van de vaders van het moderne Hollywood en zelfs de uitvinder van de storyboard. Toch is zijn naam honderd jaar later veel minder bekend dan die van Charles Chaplin of Laurel en Hardy.
In documentaire Douglas Fairbanks, je suis une légende (I, Douglas Fairbanks) vertelt Fairbanks zijn eigen levensverhaal. Het wordt geïllustreerd met schitterend beeldmateriaal, niet alleen uit zijn avonturenfilms, maar er zijn ook veel beelden uit zijn privéleven en van het klassieke Hollywood aan het begin van de jaren twintig. Zo komen er unieke opnamen voorbij van reusachtige filmsets, die buiten de opnamen vaak als pretpark dienden, en van de filmproductie. De opnamen laten zien hoe de filmproductie er concreet uitziet: de kilometers films worden op grote spoelen gewikkeld en vaak in een kleurbad gedompeld: indigo voor scènes buiten en in de nacht, oker voor scènes binnen, groen voor scènes in het bos, sepia voor scènes in de bergen en de woestijn en magenta voor romantische scènes.
De film die Douglas Fairbanks in één klap beroemd maakte, was The Mark of Zorro uit 1920. Het was zijn eerste swashbuckler. Het publiek kon er geen genoeg van krijgen. Toen Fairbanks het jaar daarop een heel andere rol speelde in The Nut werd dat een flop. Hij begreep dat het publiek hem het liefste in een actiefilm wilde zien. Fairbanks was niet alleen acteur maar ook een atletische figuur en kon al zijn capriolen en stunts zelf uitvoeren. Dat maakte hem tot een rolmodel. De eerste ideale man van het witte doek was geboren. De magie werkte twee kanten op. Fairbanks trouwde in 1920 met ‘America’s Sweetheart’ Mary Pickford. Het droompaar ging wonen in een droomhuis dat door de media Pickfair genoemd werd. Daarmee werd een van de eerste Hollywoodsprookjes geschreven.
In de eerste helft van de jaren twintig maakte Douglas Fairbanks de ene na de andere avonturenfilm: The Three Musketeers (1921), Robin Hood (1922) en The Thief of Baghdad (1924) werden grote successen. Fairbanks was niet alleen de hoofdrolspeler in deze films, maar ook de scenarist en producent. Er werden op het terrein van United Artists gigantische decors gebouwd. Voor The Three Musketeers verrees het Frankrijk van de zeventiende eeuw tot in de details, voor Robin Hood (1922) werd het kasteel van Richard Leeuwenhart nagebouwd, groter dan in werkelijkheid en voor The Thief of Bagdad werd een soort oriëntaalse Efteling gebouwd. Het publiek werd voor een kwartje per persoon in een open trein door de filmset gereden. Dat hielp weer een beetje om de enorme productiekosten te dekken. D.W. Griffith had tijdens de Eerste Wereldoorlog voor Intolerance al eens een gigantische filmset gebouwd en voor de avonturenfilms van Douglas Fairbanks leek het een standaard geworden. Hollywood was definitief een droomwereld geworden.