Though Poppies Grow van kunstenaarsduo vGtO uit Arnhem
Gisteren was het een prachtige dag en er namen dus veel wandelaars deel aan de 66e airborne wandeltocht: 32 duizend in totaal. De Airborne Wandeltocht is het grootste eendaagse wandelevenement ter wereld. Wij waren met het Drielse Veer overgevaren naar de Westerbouwing even ten westen van Oosterbeek. Na een korte maar steile klim hadden we op het terras een echt Hollands uitzicht over de uiterwaarden tot aan Nijmegen. In 1944 vormde dit een van de decors van de Slag om Arnhem. Vanaf de Westerbouwing kun je in het oosten de Eusebiustoren van Arnhem zien en dichterbij, aan de rand van de uiterwaarden, het kerkje van Oosterbeek.
De Oude Kerk in Oosterbeek is een van de oudste kerken van ons land. Het is een pre-Romaanse zaalkerk van meer dan duizend jaar oud, die in vier bouwfasen vorm kreeg. De bouw begon al vóór het jaar duizend. In de 12e eeuw kreeg het kerkje een romaans koor. De huidige toren werd in de 14e eeuw gebouwd. In de 15e eeuw werd het romaanse koor vervangen door een groter en meerhoekig gotisch koor. In de negentiende eeuw werd een transept (dwarssschip) in neogotische stijl gebouwd.
In september 1944 raakte het kerkje tijdens de Slag om Arnhem zwaar beschadigd. Na de oorlog volgde op de restanten de herbouwing maar het 19e eeuwse transept en het 15e eeuws gotische koor keerden niet meer terug. Op de fundering van het 12e eeuwse koor verrees een reconstructie van het oorspronkelijke koor in romaanse stijl.
Wij waren gekomen om een kunstwerk van het kunstenaarsduo vGtO in actie te zien. Ter gelegenheid van de 66e Airborne Wandeltocht was een replica van het kerkje van Oosterbeek gebouwd, een van de landmarks van de Slag om Arnhem. De replica was volgeprikt met zakjes klaprozenzaad. De klaproos is sinds de Eerste Wereldoorlog in het Gemenebest van Naties hét symbool voor de gevallenen in oorlogstijd. Van Ieper tot Kandahar. Daar horen de gesneuvelde soldaten in Arnhem en Oosterbeek dus ook bij.
Omdat de klaproos de nationale bloem van Polen is, mag ze ook als eerbetoon worden gezien aan de Poolse soldaten die tijdens de Slag om Arnhem gevallen zijn. De kunstenaars van vGtO en hun team deelden duizenden zakjes met klaprozenzaad uit in de brede en lange stroom wandelaars die aan de replica van het kerkje voorbijtrok. Het blauwe serene kerkje en de oranjerode klaprozen boden de wandelaars naast de herdenking van de gevallenen ook ruimte aan bespiegelingen over hemel en aarde. Though poppies grow…
Stichting Scarabee vroeg het Arnhemse kunstenaarsduo vGtO een nieuw project te ontwikkelen voor de wandeltocht in 2012. De twee, Terry van Gurp en René Oudenhoven, kozen ervoor de klaproos, de poppy, daarin centraal te stellen. De bloem is in het Gemenebest het symbool geworden voor degenen die vielen tijdens de twee wereldoorlogen. De oorsprong ervan ligt in een gedicht van John McCrae uit 1915 waarin hij constateert dat op de slagvelden in Vlaanderen nog slechts klaprozen groeien. Ook is de klaproos de nationale bloem van Polen.vGtO biedt als onderdeel van het project meer dan 5000 speciaal voor het project gevulde en bedrukte zakjes met zaad van de klaproos aan de wandelaars aan. De kunstenaars vragen dit uit te zaaien op een plek naar keus. Op deze manier worden de gevallenen van de wereldoorlogen en die van de gevechten rond Oosterbeek in het bijzonder symbolisch op vele plaatsen in Nederland en daarbuiten herdacht.
airbornewandeltocht.nl
