Aurélien (2003) is een verfilming van de gelijknamige roman van Louis Aragon uit 1944. Het is goed verzorgd drama dat ons zowel in de binnen- als de buitenscènes terugbrengt naar de roaring twenties in Parijs. Luis Aragon (1897-1982) moet veel autobiografische gegevens in zijn roman verwerkt hebben. Kort na de Eerste Wereldoorlog sloot hij zich aan bij het dadaïsme en samen met André Breton en Paul Eluard stond hij bij de wieg van het surrealisme. Het verhaal speelt zich voor een deel af in de hippe kunstenaarswereld van Parijs halverwege de jaren twintig. Aragon modelleerde zijn hoofdpersoon Aurélien waarschijnlijk naar zijn vriend Pierre Drieu la Rochelle.
et douloureux divorce
Il n„y a pas d„amour heureux
Louis Aragon
In het naoorlogse Parijs is bijna iedereen getekend door de Grote Oorlog. De meesten houden hun littekens verborgen en proberen het gewone leven weer op te pakken. Aurélien kampt met telkens terugkerende aanvallen van malaria die hij in de loopgraven heeft opgelopen. Bijna alle mannen die in de oorlog gevochten hebben, zijn cynisch geworden. Ook Aurélien heeft zijn geloof in de liefde opgegeven. Verzekerd door familiekapitaal leidt hij een mondain leventje en loopt hij in Parijs van het ene naar het andere feestje. Wanneer hij het nichtje van zijn vriend Edmond de Barbentane ontmoet, ontdekt hij dat zij de enige persoon op de wereld is van wie hij houdt.
Zijn liefde voor Bérenice blijkt wederzijds, maar wordt niet geconsumeerd. Niet omdat Bérenice getrouwd is en haar man trouw wil blijven, maar omdat ze de zuiver liefde die ze voor Aurélien niet wil vermengen met lichamelijke liefde. In het decadente uitgangsleven anno 1925 waarin beide verkeren, zijn de meesten zo losgeslagen dat liefde en seks niets meer met elkaar te maken hebben. Seks gaat net als de drankjes en de hapjes rond en heeft zijn waarde als bezegeling van de liefde tussen twee mensen totaal verloren. Bij Bérenice ontdekt de cynische Aurélien de waarde van de liefde en dus van het leven opnieuw. Op zijn kamer koestert hij een gipsen masker met de gelijkenis van Bérenice. Het masker geeft aan het verhaal een surrealistische sfeer maar is ook een metafoor voor het karakter van Bérenice. Zij wil de liefde tussen hen absoluut houden en hecht aan een strenge scheiding tussen lichaam en geest.
Aragon‘s roman gaat tenslotte over oorlog en liefde, niet over geluk. Een van zijn gedichten Il n’y a pas d’amour heureux ken ik al ruim dertig jaar door de uitvoering van Georges Brassens. Het past precies bij Aurélien en Bérenice.
Rien n’est jamais acquis à l’homme Ni sa force
Ni sa faiblesse ni son coeur Et quand il croit
Ouvrir ses bras son ombre est celle d’une croix
Et quand il croit serrer son bonheur il le broie
Sa vie est un étrange et douloureux divorce
Il n’y a pas d’amour heureux
Sa vie Elle ressemble à ces soldats sans armes
Qu’on avait habillés pour un autre destin
A quoi peut leur servir de se lever matin
Eux qu’on retrouve au soir désoeuvrés incertains
Dites ces mots Ma vie Et retenez vos larmes
Il n’y a pas d’amour heureux
Mon bel amour mon cher amour ma déchirure
Je te porte dans moi comme un oiseau blessé
Et ceux-là sans savoir nous regardent passer
Répétant après moi les mots que j’ai tressés
Et qui pour tes grands yeux tout aussitôt moururent
Il n’y a pas d’amour heureux
Le temps d’apprendre à vivre il est déjà trop tard
Que pleurent dans la nuit nos coeurs à l’unisson
Ce qu’il faut de malheur pour la moindre chanson
Ce qu’il faut de regrets pour payer un frisson
Ce qu’il faut de sanglots pour un air de guitare
Il n’y a pas d’amour heureux
Il n’y a pas d’amour qui ne soit à douleur
Il n’y a pas d’amour dont on ne soit meurtri
Il n’y a pas d’amour dont on ne soit flétri
Et pas plus que de toi l’amour de la patrie
Il n’y a pas d’amour qui ne vive de pleurs
Il n’y a pas d’amour heureux
Mais c’est notre amour à tous les deux
Louis Aragon
Bron: Aurélien [ imdb.com ]
