Als ik de Spaanse ziel in één woord moet typeren, dan weet ik niet te kiezen tussen staccato en frygisch. Het staccato geeft de beweging en het frygisch de stemming van de Spaanse ziel aan. En stemming en roering van de ziel horen bij elkaar. Om in de Spaanse ziel door te dringen, hoef je geen Spanjaard te zijn.

Ik luister op dit moment naar niet-Spaanse componisten die rond 1960 muziek hebben geschreven waarin we het hart van Spanje horen kloppen: Sketches from Spain (1960) en de filmscore El Cid (1961). Maar toch is dit geen Spaanse muziek. Sketches from Spain van Miles Davis en Gil Evans is een jazzalbum en de filmscore bij El Cid van Miklós Rózsa is filmmuziek uit Hollywood. In een tijd waarin we veel reflecteren over “nationale identiteit”, laat deze muziek horen dat de volksziel vloeibaar is. De Spaanse ziel “doet het” met Jazz en Hollywood zonder dat deze verkracht of zielloos wordt.

De epische filmmuziek van Miklós Rózsa is vaak even monumentaal als de titels van de films waarvoor hij componeerde: Quo Vadis, Ben Hur, The King of Kings en El Cid. Het is spectaculaire Hollywoodmuziek, maar als je goed luistert, hoor je in het lovetheme van El Cid (The falcon and the dove) Hongaarse volksmuziek samensmelten met de ziel van Spanje. Rózsa kreeg twee oscarnominaties voor zijn score.

De frygische toonladder is een van de zeven diatonische hoofdkerktoonsoorten of modi zoals die in de westerse muziek worden gebruikt. Deze toonladder kan worden verkregen door op een piano vanaf de E een octaaf omhoog te spelen op de witte toetsen tot de eerstvolgende E. De frygische toonladder is een mineurladder. Kenmerkend voor deze toonreeks is de kleine secunde. Dit geeft deze toonladder een enigszins mysterieuze, “exotische” of “Spaanse” sfeer.
Bron: nl.wikipedia.org

Sketches of Spain is een jazz-plaat van Miles Davis en Gil Evans, die de arrangementen en het dirigeerwerk voor zijn rekening nam. De plaat werd in 1960 uitgegeven door Columbia. De opnames vonden plaats in november 1959 en maart 1960 in de 30th Street Studio in New York City. Na Miles Ahead en Porgy and Bess, was Sketches of Spain de derde samenwerking tussen Miles Davis en Gil Evans.
 
Bron: nl.wikipedia.org