patriottisch epos [ 2 ]

gekeken naar de HBO tv-serie John Adams (2008)

bookDe tv-serie van John Adams (2008) is gebaseerd op de gelijknamige biografie (2001) van de Amerikaanse historicus David McCullough die er in 2002 de Pulitzer Prize mee won. In 2009 verscheen t.g.v. 400 jaar Nederlands-Amerikaanse betrekkingen een Nederlandse vertaling van McCullough‘s Adams-biografie.

De HBO productie won vier Golden Globes en nog 35 andere prijzen. En op de website Internet Movie Database krijgt John Adams van het internetpubliek ook een zeer hoge waardering: 8,7. In Nederland is het ondenkbaar dat nationaal historisch drama als De troon (2010) een echte publiekslieveling wordt. Maar Amerikanen zitten nu eenmaal anders in elkaar. Het Amerikaanse patriottisme is bijna religieus van aard en de binding tussen de gemiddelde Amerikaan en de Founding Fathers gaat veel dieper dan de binding tussen de gemiddelde Nederlander en Willem van Oranje.

De serie is met zorg voor historische details gemaakt. Ook met de casting zit het wel goed. Benjamin Franklin lijkt sprekend op de buste die Jean-Antoine Houdon (1741-1828) in 1779 in Parijs van hem maakte of op het portret dat Joseph Siffred Duplessis (1725-1802) van hem schilderde. Dat portret heeft de wereld veroverd doordat het model stond voor de beeltenis van Benjamin Franklin op het honderd dollar biljet.

Jean Leon Gerome Ferris 1900
detail uit een schilderij van Jean Leon Gerome Ferris (1900) Benjamin Franklin, John Adams en Thomas Jefferson lezen het schetsontwerp voor The Declaration of Independence in 1776.

Het geboortemoment van de Verenigde Staten is zonder twijfel de ondertekening van de Onafhankelijkheidsverklaring op 4 juli 1776. Het is ons vooral overgeleverd in het schilderij dat John Trumbull in 1786 van deze historische gebeurtenis heeft geschilderd. In 1817 deed hij het nog eens over, maar dan op groot formaat (voor in de koepel van het Capitool). Net als de Eed op de Kaatsbaan in 1789 was het een geboortemoment van een nieuwe natie.

Voor de Amerikanen breekt de praktijk van de Verlichting (en daarmee de Revolutie) voor het eerst door in Philadelphia. Dertien jaar later zal het ook in Parijs gebeuren. Het idee dat David voor zijn schetsontwerp voor Eed op de Kaatsbaan gebruikt had, hebben de makers van John Adams overgenomen bij de ondertekening van de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring: het onweert buiten en het weerlicht komt de zaal binnen alsof de machten van de hemel zich er persoonlijk mee bemoeien. Zo is het geboorteuur van de Verenigde Staten een echt Pinkstermoment geworden.

Bonny Johnny [ W&V ]