Er stond een filosofisch stukje in Trouw over Oud en Nieuw. Aan drie wijsgeren uit het filosofisch elftal werden de volgende vragen voorgelegd: Heeft het zin om goede voornemens te maken? Kan een mens een nieuw begin maken? Of zijn we gedoemd tot de eeuwige wederkeer van hetzelfde? Een van de spelers uit het filosofisch elftal is de rechtsfilosoof Andreas Kinneging. Na een onfortuinlijke flirt tussen Geert Wilders en zijn compaan Bart-Jan Spruyt van de conservatieve denktank Edmond Burke Stichting heb ik Andreas nog steeds hoog zitten.
Kinneging haalt Aristoteles erbij. Deze noemt de mens een gewoontedier. Want wanneer we eenmaal goede of slechte gewoonten hebben eigengemaakt, komen we daar niet snel van af, want éthos (gewoonte) wordt èthos (karakter). “Er is niets gemakkelijker dan te stoppen met roken”, zei Mark Twain. “Ik heb het al honderd keer gedaan.”
Als conservatief wijst hij op het betrekkelijke van “Nieuw” :
Ook geloof ik dat het goed is mensen de kans te geven om terug te keren op hun schreden. Het is een teken van beschaving dat als iemand berouw heeft over zijn gedrag je tegen zo iemand kan zeggen dat hij opnieuw kan beginnen, en dat er vergeving kan volgen.
Het Christelijk geloof gaat nog verder dan de humanistische levensbeschouwing van Kinneging. Vergeving is niet “een teken van beschaving”, maar iets waar ons leven vanafhangt. Nogmaals en nogmaals, zeven maal zeventig… Vergeving ( én gebed, want zonder God’s hulp gaat het niet ) is een postitieve “eeuwige wederkeer van hetzelfde” omdat zij paradoxaal genoeg in de voortdurende herhaling wéll tot iets Nieuws in staat is.
