Maandelijks archief: februari 2007

‘lekker griezelen’ met ranzige pulp

gisterenavond op televisie: Dracula (1992) van Francis Ford Coppola

Gisterenavond alweer een film gezien met Anthony Hopkins. Ditmaal als de excentrieke Victoriaanse dokter Abraham van Helsing in Bram Stoker’s Dracula. Het schijnt dat deze verfilming nauw het boek volgt. Stoker’s boek is een van de weinige boeken die juist geschreven zijn om later verfilmd te worden. En dat lukte aardig: in de eeuw daarna verschenen er meer dan 200 verfilmingen. Dracula blijft klassieke pulp, ranzig zoals het hoort te zijn, met veel horror en sex. Het blijft dus ook een flinterdun verhaaltje. Maar door de symboliek wordt er een geweldige diepgang gesuggereerd.

Dat het Victoriaanse publiek het boek bij het verschijnen in 1897 en masse de rug toekeerde, is zeer begrijpelijk. In onze tijd, waarin de flirt met het demonische door de massacultuur zo breed verspreid en geaccepteerd is, kunnen we het ons nog moeilijk voorstellen wat er zo verderfelijk aan dit genre is. Het satanische is namelijk allang tot amusement geworden, iets om even lekker bij te griezelen. “Ik heb me geen seconde verveeld bij deze film” is vaak het veelzeggende commentaar…

Van Helsing
Van Helsing
Anthony Hopkins als Abraham van Helsing
samen met Winona Ryder als Mina
Eén van de meest invloedrijke werken uit de literatuur van de voorbije eeuw was een boek dat bij z„n oorspronkelijke uitgave door de critici werd afgekraakt en door het grote publiek genegeerd: Bram Stokers ultieme Victoriaanse horrorroman uit 1897: „Dracula„. Geen enkele literatuurprofessor die zichzelf serieus neemt zal het boek een groot werk van de wereldliteratuur willen noemen, maar de invloed ervan is onontkenbaar: meer dan 200 verfilmingen werden erop gebaseerd en de moderne horrorlectuur (denk maar aan mensen als Stephen King) zou nooit hetzelfde zijn geweest indien die roemruchte vampier nooit had bestaan.
 
Bron: digg.be

Vlad Tepesde historische Dracula
Vlad III werd in 1431 geboren in SighiÅŸoara als derde zoon (zijn broers waren Mircea en Radu) van Vlad II van Walachije, een ridder van de Orde van de Draak, een Hongaarse Orde onder leiding van keizer Sigismund. Zij vochten tegen de Turken. Het symbool van deze orde was een draak, het symbool van de duivel. Draak is in het Roemeens “dracul”, de vader van Vlad was “dracul” en Vlad zelf “dracula”, wat zoon van “dracul” betekent ofwel de zoon van de draak. Later werd Vlad’s naam in verband gebracht met de duivel. “Drac” is het Roemeense woord voor ‘duivel’.

Bron: nl.wikipedia.org

Bram Stoker’s Dracula (1992) [ moviemeter.nl ]

kroniek van een vergooid leven

gisterenavond gezien: The Remains of the Day (1993)
met Anthony Hopkins en Emma Thompson

Prachtig psychologisch sfeerdrama gesitueerd in het Engeland van de jaren dertig. Met veel oog voor detail en schitterend onderkoeld Brits acteerwerk. Sir Anthony in een van zijn beste rollen.

„Wanneer een butler in de kamer is, moet je de indruk krijgen dat die kamer nu nog leger is dan daarvoor,„ zei hij zelf over zijn rol, en dat gevoel weet hij ook over te brengen – in feite doet Hopkins hier een hele film lang geen klap, hij beweegt nauwelijks, zijn dialogen worden zachtjes uitgesproken en zijn gezicht verraadt nauwelijks emotie. Maar dan, in een paar sleutelscènes, legt hij z„n defensies naast zich neer, zijn gezichtsuitdrukking ontdooit en hij wordt een mens – de scène met het boek, natuurlijk, maar ook één waarin hij een fles wijn laat vallen, kort nadat Miss Kenton hem van haar huwelijksplannen heeft verteld. Heel even valt hij uit z„n rol, en omdat we dat niet gewend zijn van „m, werpt dat heel zijn personage in een ander licht. Hopkins„ prestatie hier is zowat het summum van subtiel acteerwerk.
Hopkins
de dienstbare butler Mr. Stevens
is zijn eigen beroep geworden
en toont nooit zijn eigen gevoelens
Later in de film zien we Miss Kenton Stevens rechtstreeks confronteren met de mededeling dat ze van plan is te gaan trouwen. Ze zegt hem dat enkel omdat ze verdomd goed weet wat Stevens voor haar voelt, en ze wilt hem ertoe dwingen om het toe te geven, om z„n gevoelens te laten merken. Maar Stevens reageert niet – terwijl z„n hart breekt, wenst hij haar het allerbeste met haar toekomstige. Hij heeft zich zodanig weggecijferd ten dienste van anderen dat hij nauwelijks nog bestaat, dat hij nauwelijks nog een individu op zichzelf is. Kun je nagaan hoe hard het dan achteraf aankomt wanneer blijkt dat de lord waarvoor je dat alles hebt gedaan, faliekant fout zat in z„n pogingen om deals te sluiten met nazi-Duitsland. Niet alleen heeft hij z„n hele leven opgegeven om een ander te dienen, maar die ander was, in de ogen van maar al te veel mensen, een collaborateur. Zo wordt „The Remains of the Day„ inderdaad, zoals Ishiguro zegt, de kroniek van een vergooid leven.
 
Bron: digg.be

The Remains of the Day [ moviemeter.nl ] | filmography Anthony Hopkins

universele moraal

Moreel Esperanto van Paul Cliteur

CliteurDeze week verschijnt Moreel Esperanto van Paul Cliteur een van de grootste pleitbezorgers van de Verlichting in Nederland. Als verklaard tegenstander van de rol van religie in de publieke sfeer zou hij het liefst de religie een spuitje willen geven en zacht laten inslapen. Met het heilige en universele huis van de Verlichting zou dan een nieuw tijdperk op aarde aanbreken. Zijn nieuwste boek gaat over een universele moraal en daarin deelt hij de missie van Hans Küng die al jaren bezig is een universele ethiek te ontwikkelen in de geest van de de Verklaring van de Universele Rechten van de Mens.

BolkesteinFrits Bolkestein stelt in Opinio dat Cliteur de religie aanvalt en ik ben het met Bolkestein eens. Zoveel godsdiensten, zoveel voorschriften, regels en visies op de moraal. Maar er is maar één Verlichting die zijn waarheidsclaim in de God van de Rede heeft gefundeerd. Nee, laten we totalitarisme maar ver achter ons houden, hoe redelijk het zich ook aan ons presenteert. Wanneer er één universele moraal en één universele wet komt, is de nieuwe wereldorde (lees: globale politiestaat) nabij.

Het is een verwarrende tijd. Zelden tevoren botsten religieus gefundeerde morele oordelen zo hard op niet-religieus gefundeerde oordelen. Maar daartoe blijft de tegenstelling niet beperkt. Er bestaat bij alle commentatoren ook een groot verschil van inzicht over de vraag hoe men hiermee zou moeten omgaan. Moeten we religieus geweld beantwoorden met een oproep tot „dialoog„? Zou het helpen als we „matiging van kritiek„ op godsdiensten betrachten? Is „het Westen„ arrogant en zou een nederiger houding de sleutel zijn tot een beter wederzijds begrip? Dat lijkt voor de hand te liggen, want in de berichten die ons vanuit de hoek van religieuze terroristen bereiken, komt telkens weer terug dat men zich vernederd voelt. Of zou een dergelijke reactie juist contraproductief werken?
 
Zou het bekennen van schuld (ook wanneer men zelf van die schuld niet overtuigd is) de gevoelens van afkeer juist versterken? Zouden radicalen dan zeggen: „Zie je wel, ze geven het zelf toe, we zijn vernederd en we strijden voor een rechtvaardige zaak„? Moeten we misschien juist een krachtig pleidooi houden voor universele waarden als de vrijheid van meningsuiting en het verbod op eigenrichting?
 
moreel esperantoEn wreekt zich nu misschien dat we daartoe veel te laat zijn overgegaan en de zaak al veel te lang op zijn beloop hebben gelaten? Zelden lijken elementaire waarden als vrijheid van godsdienst, vrijheid van meningsuiting, het verbod op het gebruik van geweld bij meningsverschillen zo sterk onder druk te hebben gestaan als tegenwoordig. Kunnen mensen die heilig geloven in hun religie vreedzaam samenleven met mensen die een andere religie aanhangen of zelfs helemaal geen religie? En zo ja, hoe? Dat religie een bindende factor kan zijn voor de leden van een bepaalde groep, is bekend.5 Maar dat religie ook een factor van twist en strijd kan zijn tússen de groepen, wordt minder vaak belicht.
 
Bron: Paul Cliteur in het voorwoord van Moreel Esperanto [PDF]

weltethos.org