Désanne van Brederode in haar tv-column bij Buitenhof
over de onderschatting van het volk door politici met Jip en Janneke taal
Bestaat ‘de gewone man’ of is hij juist een product van onze democratie? Hoe het ook zij, politici benaderen ‘de gewone man’ doorgaans met een mengsel van respect en infantilisering. Désanne van Brederode pleit voor meer Hochkultur in het parlement en minder ‘Jip en Janneke taal’. Deze eenvoudige taal is een trend geworden na de regenteske achterkamertjespolitiek van de paarse jaren negentig. Maar onderhand lijkt deze manier om de burger rechtstreeks aan te spreken ook heel erg veel op de manier waarop volwassenen kinderen aanspreken. Deze goedwillendheid om op eenzelfde niveau te communiceren kan evengoed als onderschatting worden uitgelegd. Parlementariërs lijken deze benadering van de reclame te hebben afgekeken: de consument (c.q. de kiezer) wordt in feite tot een infantiele figuur gemaakt. Maar als de klant koning is en de consument of de kiezer de baas wordt, dan regeert de onderbuik. Democratie als broek die langzaam afzakt…
In de jaren 70 ging het bij de Rijkspost Spaarbank nog van ‘giroblauw past bij jou!’ Na de privatisering in 1986 verkondigt Postbank/ING ‘het evangelie van het (oranje) wij-gevoel’ aan 16 miljoen mensen. ‘Uiterst effectieve slaapliedjes, waardoor we nu in een nachtmerrie zijn beland’ volgens Désanne van Brederode
PvdA-fractievoorzitter Mariëtte Hamer refereerde uitgebreid aan een hit uit de jaren „90 van Fluitsma & Van Tijn, getiteld
Vijftien miljoen mensen. Ze hoopte dat de huidige zestien miljoen mensen „op dit hele kleine stukje aarde„, hoe onderling verschillend ook, nog steeds naast elkaar op het strand konden liggen, en elkaar in hun waarde zouden laten. Net als in het liedje. Echter, het gaat hier niet om een spontane ode van een onafhankelijke artiest, maar om een reclameliedje. Geschreven in opdracht van de toen nog niet zo lang geprivatiseerde Postbank, nu ING, die het liefst heel Nederland tot haar klantenkring rekende. Het liedje bevat geen concrete informatie over financiële producten, maar suggereert dat het de bank om immateriële waarden gaat. Om warmte, gemoedelijkheid, menselijkheid en verbondenheid. Veel meer banken presenteerden zich als liefdadigheidsorganisaties met het hart op de goede plek. En soms nog – schaamteloos. „Kijk eens, dit paradijs is ook van jou. Wie je ook bent, wij helpen jou je dromen te verwezenlijken.„ Uiterst effectieve slaapliedjes, waardoor we nu in een nachtmerrie zijn beland.
Bron:
vpro.nl/programma/buitenhofBuitenhof
