Rembrandt vergelijken met Vermeer is meestal even onzinnig als Mozart vergelijken met Bach. Rembrandt en Vermeer, beiden meester in het licht maar tegelijkertijd totaal verschillend in hun benadering van dat licht. Er wordt wel eens beweerd dat Rembrandt het metafysische en Vermeer het optische van het fenomeen licht benadrukt. Daar kan ik wel in meegaan al zou ik het iets anders formuleren: Rembrandt toont ons het mysterie van het verschijnen en verdwijnen, Vermeer toont het mysterie van de stilstand, dat de dingen zijn zoals ze zijn. Herakleitos vs. Parmenides in verf vertaald. Rembrandt en Vermeer staan dus niet alleen voor twee schilders uit de 17e eeuw, maar bovenal voor twee zienswijzen die boven het tijdelijke uitstijgen. We spreken niet voor niets van ‘Rembrandtesk’ of ‘als een Vermeer’. Al eerder schreef ik hier iets over de films ‘Rembrandt fecit 1669‘ en ‘Girl with a pearl earring‘ De belichting in deze films is zo goed dat er in de fotografie van de film levende Rembrandts en Vermeers ontstaan.

Je kunt nooit ophouden om naar de oorspronkelijke voorbeelden te kijken. Het oeuvre van Rembrandt bestaat tegenwoordig uit ruim 300 schilderijen tegenover nog geen 40 schilderijen van Vermeer. Je kunt ook niet vroeg genoeg beginnen om naar deze meesters te kijken. Dat vond ook fotografe Marije Verhoeven die op elf basisscholen uit Oost-Watergraafsmeer een project met de kinderen deed. Eerst liet ze hen kijken naar schilderijen van Rembrandt. Daarna mochten de kinderen een hoofddeksel kiezen of zelf maken en gingen vervolgens op de foto met een dramatische belichting. Meestal komt dat erop neer dat het gelaat als een hemellichaam in de duisternis drijft. De mooiste foto’s zijn gebundeld in het boek Hoed op voor Rembrandt dat 15 Euro kost en uitgegeven is door Uitgeverij De Verbeelding.

marijevanderhoeven.nl