Na het zien van Age of Innocence ben ik eens wat gaan rondkijken op het web wat er zoal te vinden is over de Gilded Age, de periode waarin de film zich afspeelt. Ik heb daar al wat over gelezen in het boek American Visions van Robert Hughes, waarin deze zijn visie geeft op het epos van de Amerikaanse kunst. Na de Amerikaanse Burgeroorlog beleefden de Verenigde Staten een enorme economische bloei. Weliswaar was het Brits Imperium nog het machtigste ter wereld, maar rond 1890 begon het al duidelijk te worden dat Amerika de grootste economische macht ter wereld zou gaan worden in de komende eeuw. Hughes beschrijft in zijn boek op kostelijke wijze de cultuur en de kitscherige smaak van de nieuwe rijken in Amerika.

Een van de bekendste selfmade men was de uit Nederland afkomstige Cornelis ‘Commodore’ Vanderbilt. Hij was de Bill Gates van zijn tijd, eigenaar van een imperium van spoorwegen en rederijen. Hij begon zijn carrière met een lening van $100 van zijn moeder met een veerdienst tussen Staten Island en Manhattan. Toen hij in 1877 overleed, was hij met een vermogen van honderd miljoen dollar de rijkste man ter wereld. Hoewel hij altijd de vinger op de knip gehouden had, wisten zijn kinderen en kleinkinderen wel raad met het kapitaal. Ze begonnen voor zichzelf landhuizen, mansions genaamd, te bouwen. In werkelijkheid waren dit poenerige renaissancepaleizen, waarmee ze de hofcultuur van de Europese vorsten imiteerden. In Newport, in de staat Rhode Island en 200 km. ten noorden van New York, liet hij de meest spectaculaire van allemaal bouwen, the Breakers. Het werd voltooid in 1895 maar Cornelis Vanderbilt II kon er nog geen jaar van genieten want hij overleed in 1896.

Tussen 1870 en 1930 liet de familie Vanderbilt vele mansions bouwen. Een aantal staat hieronder vermeld. Een volledige lijst vind je hier Het verbaast mij eigenlijk nog dat de kinderen en kleinkinderen van de ‘Commodore’ toch nog 60 jaar nodig hadden om het vermogen van Commodore (in 1877 op $100 miljoen geschat, meer dan het Amerikaanse ministerie van Financiën) er doorheen te jagen.

Frederick William Vanderbilt (1856-1938), “Hyde Park” , Hyde Park, New York, 1896-1899; McKim, Mead and White.
William Kissam Vanderbilt (1849-1920), “Idle Hour”, Oakdale, Long Island, New York; gebouwd van 1878 tot 1879; Richard Morris Hunt (verwoest door brand, 1899), 660 Fifth Avenue, New York, gesloopt in 1926.
William Kissam Vanderbilt, “Marble House”, Newport, Rhode Island, gebouwd van 1888 tot 1892; Richard Morris Hunt
William Kissam Vanderbilt II, “Eagles Nest”, Centerport, New York, gebouwd van 1910 tot 1936; Warren & Wetmore
George Washington Vanderbilt II (1862-1914), “Biltmore”, Asheville, North Carolina, gebouwd van 1888 tot 1895; Richard Morris Hunt (Het grootste huis van de Verenigde Staten)
Cornelius Vanderbilt II (1843-1899), “The Breakers”, Newport, Rhode Island, gebouwd van 1892 tot 1895; Richard Morris Hunt
Florence Vanderbilt (Mrs. Hamilton Twombly) (1854-1952), “Florham”, Convent Station, New Jersey, 1894-1897; McKim, Mead and White (nu kantoorgebouw, Fairleigh Dickinson University)

De kitscherige mansions van Newport, door Jeroen Bergeijk
America in the Gilded Age | Biography of Cornelis ‘Commodore’ Vanderbilt
newportmansions.org | vanderbiltmuseum.org

Maandag en dinsdag per fiets weer eens langs de Nederrijn getrapt en genoten van het rivierengebied in de grasmaand. Veel boeren hebben al gemaaid, dus al fietsend over de slingerende dijk ruik je telkens weer die heerlijke lucht van pas gemaaid gras. Rijswijk in de Betuwe ligt aan de overzijde van Wijk bij Duurstede en beide plaatsen zijn met een groot veer met elkaar verbonden. Hier doorkruist ook het Amsterdam-Rijnkanaal de rivier om zich tenslotte bij Tiel in de Waal te voegen. Het plaatsje Rijswijk ligt op de plaats waar ooit de Romeinse nederzetting Levefanum lag.

Een paar kilometer oostelijker ligt Maurik, dat ook onderdeel vormde van de Romeinse limes. De naam Maurik is afgeleid van de oorspronkelijke naam Mannaricium
De Rijnbandijk die evenals de Nederrijn door het groene landschap meandert, vormt een fantastische fietsroute. Aan de overzijde van de Rijn kijk je tegen de zuidkant van de Utrechtse Heuvelrug aan met als hoogste punt de Amerongse Berg (67m.) Tenslotte eindigt de Utrechtse Heuvelrug bij Rhenen met de Grebbeberg. Tegenover Rhenen ligt het plaatsje Kesteren, evenals Rijswijk en Maurik ooit een Romeinese nederzetting. Kesteren heette in de Romeinse tijd Carvo
Oostelijk van Kesteren, schuin tegenover Wageningen ligt tenslotte het plaatsje Randwijk. Men vermoedt dat ook hier een romeins fort moet hebben gelegen al heeft men hier nog geen sporen van een nederzetting gevonden.

Voorbij Randwijk begint bij het plaatsje Heteren de gemeente Overbetuwe die in 2001 ontstaan is door het samenvoegen van de gemeenten Heteren, Elst, en Valburg. Op de website van de gemeente kun je wat lezen over de geschiedenis van dit gebied. Van de kerk in Elst is bekend dat hier vroeger een Gallo-Romeinse tempel heeft gestaan.

Limes: de grens van het Romeinse Rijk