Dagelijks archief: vrijdag 25 juli 2008

Olandiamo?

Florence en de oude Nederlanden 1430 -1530
Palazzo Pitti, Florence, 20 juni – 26 oktober 2008

Het NIKI (Nederlandse kunsthistorisch instituut) in Florence bestaat 50 jaar en viert dat deze zomer met het Olandiamo? Festival. Hoogtepunt van dit festival is een tentoonstelling in het Palazzo Pitti. Italiaanse schilders uit de Renaissance worden hier vergeleken met schilders uit het vijftiende eeuwse Brugge.

olandiamo?
in de banner van het Olandiamo? Festival zijn de Florentijnse lelie en de Hollandse tulp samengebracht

Algemeen wordt de Renaissance beschouwd als een ‘uitvinding’ van de vijftiende eeuwse Italiaanse stadstaten. Maar het enorme belang van Vlaamse steden als Gent en vooral Brugge voor de ontwikkeling van de schilderkunst wordt dan volledig over het hoofd gezien. Deze tentoonstelling laat zien dat grote jongens als Ghirlandaio en Raffael behoorlijk schatplichtig zijn geweest aan bijvoorbeeld Jan van Eyck en Hans Memling. De eerste staat overigens aan het begin van de olieverftechniek, waaraan de Vlaamse Primitieven hun verbluffende gedetailleerdheid hebben te danken. Juist dat aspect heeft op de vijftiende eeuwse Italianen enorme indruk gemaakt. Maar er is meer dat de Vlaamse schilders onderscheiden van hun Italiaanse vakbroeders. Raffael liet zich in een van zijn portretten inspireren door Hans Memling en plaatste achter de geportretteerde een minitieus geschilderd landschap.

Raffael, portret van een man
Raffael (1483-1520) Portret van een man
olieverf op doek [Collectie Uffizi Florence]
Voor de Medici werkte Tommaso Portinari in Brugge. Het is aan hem te danken dat de Florentijnse schilders geattendeerd werden op de hernieuwde schilderkunst van twee- en drieluiken in Brugge. Het beroemde Portinari-triptiek dat op zijn voorstel door Hugo van der Goes werd geschilderd, kwam al in 1483 in een Florentijnse kerk (de kerk van het Hospitaal van de santa maria Nuova) terecht. Daar vormde het een onuitputtelijke bron van bestudering voor ieder die zich door het werk voelde aangetrokken. Het werk is later door de Italiaanse staat aangekocht voor de Uffizi-collectie, zodat het voor een nog breder publiek toegankelijk is.
 
Net als zijn collega’s Tani en Baroncelli gaf Portinari opdrachten om zich te laten portretteren. Eén schilder stak er in Brugge met kop en schouders boven uit: Hans Memling. Hij vernieuwde het portret door er onder meer een landschap achter te zetten en het heel realistisch en minutieus weergeven van de sitter.
 
Bron: Cees Straus in Trouw

firenze2008.it | Palazzo Pitti | Palazzo Pitti virtuele tour