Dagelijks archief: maandag 13 juli 2009

virtuoze streken [ 3 ]

laat-negentiende eeuwse portretschilders
John Singer Sargent (1856-1925)

John Singer Sargent, Mrs. Henry White, 1883De Amerikaanse schilder John Singer Sargent verbleef net als zijn land- en tijdgenoot James McNeill Whistler de langste tijd van zijn leven in Europa. Hij werd er trouwens geboren. (Florence, 1856) Na vele verblijfplaatsen met zijn ouders overal in Europa, kwam hij in 1872 als zestienjarige in de leer op het atelier van Charles Auguste Emile Durand in Parijs. Zijn leermeester schoolde hem in de a la prima techniek waarbij je rechtstreeks met volle verf op het doek werkt, een manier van schilderen die om grote precisie vraagt. Van de a la prima schilder wordt niet alleen trefzekerheid van vorm gevraagd maar ook trefzekerheid van tonaliteit. Kortom: de a la prima techniek is een techniek van en voor virtuozen. En dat paste precies bij het karakter van John Singer Sargent die niet alleen barstte van teken- en schildertalent. Hij bezat ook souplesse en aanpassingsvermogen. Dat had hij als kind in ruime mate kunnen ontwikkelen, omdat zijn ouders steeds met hem op reis waren. Voor een portretschilder komen die eigenschappen bijzonder goed van pas.

Henry James
portret van zijn vriend, de Amerikaanse schrijver Henry James 1907. In dit portret laat Singer Sargent een fenomenale toonbeheersing zien die samen met enkele trefzekere reflexen Velasquez in de herinnering roepen
Buig voorover naar een Sargent, probeer binnen te komen en je stoot je hoofd tegen het koele glas van het meesterschap. Het is niet alles wat kunst kan bieden, maar het veroorzaakt evenmin een vervelend gevoel

Robert Hughes in American Visions

Portrait of Eleanora O’Donnell Iselin
Eleanora Iselin, a banker’s wife, was portrayed in New York City during one of Sargent’s many transatlantic trips. Arriving for her first sitting, the sixty-six-year-old matron was appalled when Sargent insisted that she pose in the street clothes she wore rather than in one of the sumptuous French gowns carried by her maid.
John Singer Sargent
Eleanora O’Donnell Iselin 1888 (detail)
Her severe black dress transforms Mrs. Iselin’s image into a pillar of austerity, glinting with black beads of jet gemstones. Such superb imitations of surface textures once prompted a critic to remark that Sargent’s brushwork could distinguish “paste from diamonds.“ Seldom bothering to flatter his sitters, the painter did nothing to disguise Mrs. Iselin’s large ear or to conceal her contempt as she tapped impatiently on the table. Thirty years after painting Mrs. Adrian Iselin, Sargent recalled, “I cannot forget that dominating little finger.“
 
Sargent’s phenomenal success as a portraitist was due in part to his prominent New England colonial ancestry, which made him the social equal to or better of many of his patrons. Rebelling against his popularity, he continually raised his prices to discourage potential clients, but the higher costs had the opposite effect of placing his portraits in even greater demand.
 
Bron: nga.gov
John Singer Sargent en Whistler
De vrouw in het wit was in het fin de siecle een populair onderwerp. Whistler die net als zijn landgenoot Singer Sargent het grootste deel van zijn leven in Europa verbleef, heeft ‘de vrouw in het wit’ tot zijn handelsmerk gemaakt. De bovenste portretten zijn van Singer Sargent, de twee onderste van Whistler.

John Singer Sargent, Madame XHoewel John Singer Sargent (1856-1925) de opkomst van het modernisme nog meemaakte, moest hij er weinig van hebben. Toch was hij zijn eigen tijd soms vooruit. Toen hij in 1884 het portret van Madame X (Madame Pierre Gautreau) schilderde, deed hij dat met zulk een gestroomlijnde eenvoud dat het nu lijkt alsof hij de uitvinder was van de art deco die pas veertig jaar later, aan het eind van zijn leven, in de mode kwam.

In Spanje en Nederland maakte John Singer Sargent kopieën van schilderijen van Velázquez en Frans Hals. Aan het begin van de jaren tachtig schilderde hij een aantal schilderijen, die Venetiëals onderwerp hadden. Sargent begon naam te maken in Frankrijk, maar het tentoon stellen van “Madame Pierre Gautreau” op de Franse Salon vormde een ommekeer. Het décolleté van madame leverde een schandaal op. Later bracht Sargent enkele wijzigingen aan in het schilderij. Het hangt tegenwoordig in het Metropolitan Museum of Art.
 
Bron: cultuurarchief.nl

De grootste collectie schilderijen (440) van John Singer Sargent kwam ik tegen op artrenewal.org en op youtube.com is een slideshow van zijn bekendste schilderijen te bekijken.

meer virtuoze streken | John Singer Sargent [ en.wikipedia.org ]