Dagelijks archief: zondag 19 oktober 2014

zieneres

vrijdagavond gezien: Vision (2009) over het leven van Hildegard von Bingen

visionMargarethe von Trotta maakte in 2009 een biopic over de middeleeuwse mystica en zieneres Hildegard von Bingen (1098-1179). Ik was benieuwd hoe Von Trotta, vooral bekend van vrouwenportretten die zich in de twintigste eeuw afspelen zoals Christiane en Gudrun Ensslin (Die Bleierne Zeit, 1981), Rosa Luxemburg (1986), Gesine Cresspahl (Jahrestage, 2000) en Hannah Arendt (2012) een sprong van negenhonderd jaar in de tijd zou maken.

Hoe zou ze de belevingswereld van Hildegard, die doordrenkt was van het christelijk geloof, benaderen? Zou ze de nadruk leggen op de feministe avant la lettre, die toevallig in de middeleeuwen leefde? Of zou ze zich verplaatsen naar die middeleeuwse wereld die gedomineerd werd door mannen en vanuit deze wereld laten zien hoe een vrouw zich met haar hoogstpersoonlijke unieke relatie met God staande hield. Als abdis was Hildegard in haar tijd geen uitzondering, maar als wetenschapster, mystica en zieneres was ze een fenomeen. Ze trok zelfs de aandacht van de bisschop van Mainz en de Hohenstaufer Frederik I (1122-1190), de keizer van het Heilige Duitse Roomse Rijk, beter bekend als Barbarossa.

Hildegard von Bingen
in 1979 verscheen er in Duitsland een postzegel ter gelegenheid van de 800e sterfdag van Hildegard von Bingen

Von Trotta houdt Vision ingetogen. We zien geen visioenen of historische decors die uit de computer komen. De meeste scenes spelen zich af binnen de muren van het klooster, in een besloten kloostertuin of in een tijdloos boslandschap. Ze laat zien dat Hildegard in haar tijd al grote bewondering oogstte, maar dat ze ook een heel gewoon mens was en zelfs met haar hemelse visioenen zeker niet in alles onthecht was. De muziek, die voor Hildegard erg belangrijk was, speelt in de film een grote rol. Ze voegt aan de verstilde beelden precies de juiste sfeer toe. Barbara Sukowa die in 1986 de rol van Rosa Luxemburg speelde, overtuigt als Hildegard von Bingen, vooral met haar blik. Haar ogen hebben meer gezien, maar door de genade die ze daarbij ontvangt, is haar geest sterk genoeg om dat te dragen.

Vision – aus dem Leben der Hildegard von Bingen