Maandelijks archief: augustus 2015

de buik van het beest

vanavond op Canvas om 23.00 in Lichtpunt:
documentaire over de Gevangenis van Vorst

Vanavond zendt het Vlaamse canvas de documentaire De buik van het beest uit. Daarin duiken de filmmakers van Patrick Lemy en Eric D’Agostino in de gevangenis van Vorst in Brussel. In mei liepen Michaela en ik door de Verbindingslaan/Avenue de la Jonction die deze gevangenis scheidt van zijn grote broer, de gevangenis van Sint Gilles.

Google Maps
De gevangenis van Vorst (onder) en die van Sint Gilles (boven). Beiden zijn gescheiden door de Verbindingslaan met aan de zuidzijde de hoge gevangenismuur van Sint Gilles.

Op Google Maps is te zien dat het enorme complex op de grens ligt van de stadsdelen Sint Gilles en Vorst. De oudste gevangenis is die van Sint-Gilles. Deze dateert uit 1884. De gevangenis van Vorst opende dertig jaar later zijn zware deuren. Beide behoren tot de oudste gevangenissen van België en zijn gebouwd in een of andere neostijl.

Saint Gilles
De ingang van de gevangenis van Saint Gilles aan het begin van de twintigste eeuw.
Sint Gilles
het poortgebouw van de gevangenis van Sint Gilles zoals ik het in mei dit jaar fotografeerde.
Vorst
Verbindingslaan met het poortgebouw van de gevangenis van Vorst in neorenaissancestijl
Vorst
Verbindingslaan met het poortgebouw van de gevangenis van Vorst in neorenaissancestijl
Ze hebben ernstige misdaden begaan. Justitie beschouwt hen echter ontoerekeningsvatbaar bij het plegen van deze daden. Ze worden opgesloten voor onbepaalde tijd binnen de muren van de psychiatrische afdeling van de gevangenis van Vorst. Deze documentaire voert ons mee naar het hart van de cellen waar de gedetineerden zich bloot geven en hun vaak vergeten menselijkheid met ons delen.
 
Bron: lichtpunt.be

canvas.be

“de mascotte van het Kwaad”

de prent Credulity, Superstition, and Fanatism (1762) van William Hogarth

Baudelaire schreef dat het de machtigste list van de duivel is ons te laten geloven dat hij niet bestaat. Sinds de Verlichting hebben we de duivel samen met heksen en weerwolven verbannen naar het domein van de verbeelding en de gothic novel. In de literatuur en in de film keert de duivel telkens weer terug, maar slechts als zinnebeeld van het Kwaad in de wereld. Alleen dogmatici geloven nog in de duivel als een realiteit en niet als “de mascotte van het Kwaad”. Dat is zo ongeveer de situatie in de 21e eeuw.

Hogarth 1762
William Hogarth
Credulity, Superstition, and Fanatism (1762)
onder de prent staat gegraveerd: “Believe not every Spirit, but try the Spirits whether they are of God: because many false Prophets are gone out into the World.” (1 Johannes 4:1)

Philip C. Almond, emeritus hoogleraar Religie aan de Universiteit van Queensland in Australië, schrijft in zijn boek De duivel. Een biografie over Credulity, Superstition, and Fanatism:

Voor Hogarth berustten goedgelovigheid, bijgeloof en fanatisme (letterlijk) op een aantal boeken die hij in de prent had afgebeeld. De belangrijkste daarvan was wel het beroemde boek van Joseph Glanville waarin deze het bestaan van geesten, demonen en heksen verdedigde, Saducismus Triumphatus, or: Full and Plain Evidence concerning Witches and Apparitions (1681), na zoon dood geredigeerd en uitgegeven door platonist Henry More. Daarnaast zien we [op de prent] nog de meest invloedrijke van alle Engelse demonologieën, de Daemonologie van koning Jacobus uit 1597.
 
uit: De duivel. Een biografie, 2015 (blz. 231)
Hogarth 1762
detail uit Credulity, Superstition, and Fanatism
Op de prent is een jezuïet te zien, verkleed als methodist, die preekt over de tekst 2 Korinthiërs 11:22 – ‘ik spreek als een dwaas’. Onder zijn klerikale gewaad draagt hij een harlekijnspak.
Hogarth 1762
details uit Credulity, Superstition, and Fanatism
Rechtsonder op de prent staat een soort religieuze thermometer met daarop de schaal van de emotionele staat van het brein (of de hartstochten). Vanuit een nulgraad in het midden gaat er een glijdende schaal omhoog via lust, extase naar waanzin. Het kan in het hart ook vriezen en dan gaat het van verdriet, pijn en wanhoop tenslotte naar zelfmoord.

De biografie van de duivel [ historiek.net ]

in kaart gebracht

kaarten van het huwelijk op atlasobscura.com

Ik hou van orde en overzicht, dus hou ik van kaarten. Mijn belangstelling voor cartografie maar ook voor tijdbalken is er altijd al geweest. Als 7-jarige bracht ik mijn wereldje al in kaart. Daarom waren op school aardrijkskunde en geschiedenis mijn lievelingsvakken. Toen ik wat ouder werd, kwamen filosofie en psychologie daar nog bij. Na vele plattegronden en tijdbalken getekend te hebben, begon ik ook mijn eigen innerlijk in kaart te brengen. Eerst met gedichten. Daarna met overzichten, schema’s en lijstjes. Zo kwam ik ooit tot vijftien subpersoonlijkheden die ik allemaal een eigen naam gegeven had en gerangschikt, met “de directeur van mijn bewustzijn” bovenaan. Zo was er tenminste weer orde!

Atlas van de BelevingsruimteToen een aantal jaren terug de Atlas van de Belevingsruimte verscheen, vroeg ik mij af waarom ik zelf nog nooit op dit idee gekomen was: mijn eigen innerlijk met een landkaart te representeren, compleet met continenten, oceanen, archipels, gebergten, meren, enz…

Toch is het idee van de Atlas van de Belevingsruimte helemaal niet nieuw. Dat ontdekte ik deze week op atlasobscura.com. In het artikel Matrimonial Maps Chart the Delights and Perils of Marriage toont Ella Morton kaarten uit de 18e en 19e eeuw die het huwelijk in kaart brengen.

matrimonial maps
The Voyage of Matrimony: A Study for Youth, 1826. [credits: Courtesy Barron Maps]
Liebe ist Elektrizität – in der Ehe kommt die Stromrechnung.

In Duitsland zag ik deze zomer een kaart met de plagerige tekst “Liebe ist Elektrizität – in der Ehe kommt die Stromrechnung.” Het benadrukt de praktijk van het huwelijk: in voor- én tegenspoed. Dagelijks weer de keuze voor de geliefde maken als The One and Only. Dat kun je gerust een opgave noemen, maar aan de andere kant is het genade. Liefde blijkt méér dan energie, want energie is gebonden aan de Wet van behoud van energie. Maar de liefde vermeerdert zich en wordt alleen tegengehouden door zelfzucht. Dat zijn de klippen waarop het huwelijk stuk kan lopen en die door de ‘Map of Matrimony‘ in kaart zijn gebracht.

matrimonial maps
The Voyage of Matrimony (detail)

Of deze kaarten onze voorouders geholpen hebben te navigeren op de woelige baren des levens? De huwelijksbootjes liepen vroeger evenzeer averij op als tegenwoordig. Dat men er minder snel uitstapte, is een historisch feit. Niet alleen de vis werd vroeger duur betaald.

Matrimonial maps emerged in the 18th century, but were most prominent during the 19th century. They depicted states of emotion, milestones, and stages of intimacy in as geographical features. With these fanciful maps for reference, a single gal could chart a course from the Land of Spinsters to the Region of Rejoicing, bypassing Lonely Isle along the way. Likewise, unmarried gents could envision themselves setting off for a voyage from the Country of Single Men, navigating the choppy waters of the Sea of Introduction, and arriving in Valentine Bay, the gateway to the City of Dames.
 
Bron: atlasobscura.com

Matrimonial Maps [ atlasobscura.com ] | barronmaps.com