Dagelijks archief: dinsdag 6 september 2005

hel in miniatuur

De website www.gebroedersvanlimburg.nl is een juweeltje. Van Les Belles Heures staan bijvoorbeeld 280 afbeeldingen online. Les Petites Heures en Les Très Riches Heures zijn virtueel ook volledig door te bladeren. Alleen Les Très Belles Heures is op dit moment nog in bewerking. Ook staan er onder de sectie schilderij en verhaal verklarende teksten zodat we ons beter kunnen inleven in de laat-Middeleeuwse mens. Hulde voor de Stichting en de makers van deze site!

de hel
Middeleeuwse schilders en beeldhouwers hielden van de hel. Het lot van de zondaars en de gemeenheid van de duivels hoorden tot hun meest geliefde onderwerpen. Deze schildering van de gebroeders Van Limburg is representatief voor de laatmiddeleeuwse verbeelding van de plaats waar zondaars voor eeuwig branden. Midden in het tafereel zien we het oudtestamentische monster Leviathan, liggend op een immens rooster. Het vuur wordt aangewakkerd met geweldige blaasbalgen. Duivels voeren een eindeloze stroom verdoemden naar het monster dat hen verslindt en vervolgens uitbraakt. Dit beeld vindt zijn oorsprong in het bijbelboek Job. De afgebeelde duivels zijn naakt, op vreemde plekken behaard en bovendien gedeeltelijk bedekt met schubben. Hun prominente geslachtsorganen benadrukken hun bestialiteit. Ze hebben vleermuisvleugels en gedraaide ramshoorns. Aan de vele getonsureerde hoofden te zien, hebben de duivels van de gebroeders Van Limburg het vooral op geestelijken voorzien. Geen wonder: rond 1400 was de kerk in een diepe crisis geraakt. Er heersten twee, soms drie pausen tegelijk, ieder met hun eigen curie, kardinalen en bisschoppen. Hoge religieuze posten werden bij opbod verkocht, straffen in het hiernamaals konden al op aarde worden afgekocht. Omdat iedere paus de concurrentie naar hartenlust verketterde, waren er onder de geestelijkheid genoeg kandidaten voor de eeuwige verdoemenis.
 
Het middeleeuwse beeld van een vurige hel, gesitueerd in het binnenste van de aarde, waar zondaars met roodgloeiende tangen eeuwige folteringen ondergaan, was relatief nieuw. De volkeren in de Oudheid zagen het dodenrijk als een donkere, kille omgeving, waar zowel de zondaars als de deugdelijken terechtkwamen. Het was verre van aangenaam in dit schimmenrijk, maar er werd niet gemarteld.

Lees verder: www.gebroedersvanlimburg.nl