Dagelijks archief: vrijdag 22 december 2006

Romeinse beelden

bladerend door Archeologie Magazine
kwamen herinneringen aan Rome (1980-1981) naar boven

AM 2006In het zomernummer (nr. 4 2006) van Archeologie Magazine stond een special over de Eeuwige Stad. In 1980 en 1981 was ik er samen met mijn broer. Het eerste museum dat we toen bezochten, was het Museo dell’ Ara Pacis waar de Ara Pacis staat, het Altaar van de Vrede. Dit monument werd vlak voor de geboorte van Christus gemaakt in 13-9 v. Chr. in opdracht van de senaat ter herdenking van de succesvolle veldtochten van keizer Augustus in Galliëen Spanje. Pas in de vorige eeuw werd het altaar weer opgegraven en onder Mussolini werden de delen die verspreid waren geraakt weer bij elkaar gebracht. Hij identificeerde zich uiteraard graag met Ceasar en evenals keizer Augustus vierde hij een overwinning graag met een monument opgedragen aan de Vrede.

Ara Pacis
Ara Pacis, 13-9 v. Chr.
Tellus Tellus
Een van de mooiste panelen van de Ara Pacis: Pannello della Tellus vanuit verschillende hoeken gezien.

Een ander museum dat we in 1980 bezochten, was het Musei Capitolini, toen nog een rommelige beeldenzolder maar inmiddels een volwassen museum. Ik kocht er toen een serie ansichtkaarten met bustes van beroemde personen: Socrates, Augustus, Cicero, Nero en Livia. Puntgave beelden en verbluffend naturalistisch.

Lupa Capitolina
Lupa Capitolina, 5e eeuw v. Chr.

De Capitolijnse Musea zijn ongetwijfeld dé musea voor Romeinse beeldhouwkunst. Hoogtepunten zijn o.a. de bronzen Lupa Capitolina uit de vijfde eeuw voor Christus (hierboven), de hal van de keizers, de hal van de filosofen en de stervende Galliër (onder).

stervende Galliër
de stervende Galliër
hellenistisch beeld (323 – 30 v. Chr.)

De Stervende Galliër is een van de bekendste beelden van de klassieke oudheid en van de hellenistische periode. Men heeft over het beeld geen gegevens tijdens de middeleeuwen. De eerste gegevens die men vindt over het beeld dateren van 1623. Het marmeren beeld was toen een onderdeel van de collectie van de Ludovisi familie in Rome. Tijdens deze periode (17e eeuw) ontstonden er echter een aantal verkeerde interpretaties over het beeld. Men dacht dat het beeld een verslagen gladiator was. Dit leidde tot verschillende namen voor het beeld, zoals de stervende of gewonde gladiator, de Romeinse gladiator en de stervende murmillo.

In 1797, tijdens de invasie van Italië, werd het beeld door Napoleon Bonaparte meegenomen naar Parijs. In 1815 werd het beeld terug naar Rome gebracht en werd het geplaatst in de Musei Capitolini. Er zijn verschillende kopieën van het beeld te bewonderen o.a. in het Museum of Classical Archaeology aan de universiteit van Cambridge, de Courtauld Institute of Art aan de universiteit van Londen, maar ook in Berlijn, Praag en Stockholm.

Bron: nl.wikipedia.org

Marcus Aurelius
Standbeeld van Marcus Aurelius,
161-180 na Chr.

Het beroemde bronzen ruiterstandbeeld van Marcus Aurelius staat sinds 1990 binnen in de Musei Capitolini In 1980 zag ik het nog staan op het Campidoglioplein voor het Capitool waar het in 1538 in opdracht van paus Paulus III door Michelangelo geplaatst was. Tegenwoordig staat er een kopie. Toen Andrei Tarkovsky het beroemde beeld in zijn film Nostalgia (onder) in 1983 een rol liet spelen, werd het origineel gerestaureerd.

Nostalgia
De dwaas uit Nostalgia spreekt het volk van Rome toe en steekt zichzelf daarna in brand op een kopie van het ruiterstandbeeld van Marcus Aurelius

Het standbeeld van Marcus Aurelius is het enige ruiterstandbeeld dat ongeschonden bewaard is gebleven tot in onze dagen. In de tijd dat het geplaatst werd (het werd opgericht in 176 na Chr.) waren er talloze ruiterstandbeelden, maar deze zijn in later tijd allemaal verwoest door de christenen. Volgens de overlevering is het standbeeld tot in onze dagen bewaard gebleven omdat het geïdentificeerd werd met keizer Constantijn de Grote, die zich tot het christendom bekeerd had en vele kerken had laten bouwen.

Het is nog steeds onbekend waar het beeld oorspronkelijk gestaan heeft. Omdat het gaat om een ere-standbeeld, zou het gestaan kunnen hebben op het Forum Romanum of op het plein van dynastische tempel die de zuil van Marcus Aurelius omgaf (de huidige piazza Colonna). Volgens bronnen zou het beeld in elk geval vanaf het einde van de 9e eeuw na Chr. gestaan hebben bij het pauselijk Lateranenpaleis. Maar in 1538 werd het in opdracht van paus Paulus III op het Capitool geplaatst, omdat daar sinds 1143 het stadsbestuur gevestigd was. Vervolgens werd het in 1539 aan Michelangelo toegestaan om het beeld een andere plaats te geven in zijn nieuwe ontwerp van het plein. Zo werd het de spil van het nieuwe architektonische complex.

Bron: wiebekoo.nl

Archeologie Magazine