Maandelijks archief: november 2008

de schatkist van Rusland

gisterenavond gezien op Canvas: Russia – a journey with Jonathan Dimbleby

Mooi verslag van een reis door West-Siberiëmet Jonathan Dimbleby. Indrukwekkend was de aankomst met de trein in Nizjnevartovsk na dagenlang boemelen door de taiga. Begonnen als nederzetting in 1909 aan de rechteroever van de Ob is Nizjnevartovsk dankzij de olievelden die hier ontdekt zijn, uitgegroeid tot een stad van bijna een kwart miljoen inwoners. Ruimte is er in Siberië genoeg, toch bouwt men in Nizjnevartovsk achttien verdiepingen de lucht in.

Nizhnevartovsk
De kathedraal van Нижневартовск
Siberië is de schatkist van Rusland. In de 16de eeuw trokken kozakken al over de Oeral voor de handel in bont, en in de moderne tijd is het een onuitputtelijke bron van mineralen en olie. In Ekaterinenburg ontdekt Jonathan dat de regio niet alleen rijk is aan zware metalen, maar ook aan „ heavy metal„. In een nachtclub heeft hij een gesprek met het plaatselijke rock-icoon Vladimir Shakhrin. Drankzucht is een groot probleem in het verre Siberië. Dat merkt Jonathan wanneer hij op stap gaat met een anti-alcoholbrigade. Ekaterinenburg is wellicht vooral bekend als de plaats waar de laatste tsaar en zijn familie werden vermoord. Een archeoloog gelooft dat hij de overblijfselen heeft gevonden van twee van de kinderen van de tsaar. Na een bezoek aan de mooie oude stad Tomsk trekt Jonathan de taiga in, waar in moeilijke omstandigheden aan bosbouw wordt gedaan. Een klimatoloog vertelt hem dat er door de opwarming van de aarde grote hoeveelheden giftig methaangas dreigen te ontsnappen uit de permafrost, de bevroren ondergrond. Akademgorodok is, zoals de naam al aangeeft, een soort Russische Silicon Valley: de stad werd speciaal gebouwd voor computerspecialisten en andere slimme mensen. Het contrast met de eenvoudige rendierherders in de Altai-bergen kon niet groter zijn.
 
Bron: multiblog.vrt.be
de verovering van Siberië
De verovering van Siberië in 1581 door Yermak geschilderd door Vasily Surikov

Jonathan Dimbleby’s Russia

‘kleine geschiedenis’

Ik kijk op DVD naar de eerste reeks Heimat van Edgar Reitz
vrijdag op Nederland 2 om 22.45 zendt de VPRO weer Heimat 3 uit

HunsrückEigenlijk bestaat er geen kleine of grote geschiedenis. De vraag “waar was jij toen Kennedy vermoord werd?” bewijst dat de wereldgeschiedenis altijd is ingebed in de geschiedenis van ons eigen leven. Geschiedenis kun je uitsluitend waarnemen vanuit je eigen perspectief. Objectieve geschiedschrijving blijft in het beste geval een benadering en in het slechtste geval is het propaganda, dus (verkapte) geschiedvervalsing. Ooit vertelde een historische onderzoeker mij dat het lezen van een biografie de beste manier is om een bepaalde tijd te leren kennen. Vanuit deze opvatting heeft Edgar Reitz zijn Heimat gemaakt: het verhaal van de Duitse Twintigste Eeuw gezien door de levens van een familie uit een dorpje op de Hunsrück. In onze sterk geïndividualiseerde tijd met veel aandacht voor het persoonlijke leven, spreekt deze vorm van geschiedschrijving het meest aan. Het succes van Hoe God verdween uit Jorwerd van Geert Mak heeft daar ongetwijfeld mee te maken. In Europa blijft de grote met de kleine geschiedenis verbinden, maar het gaat in dat boek vooral ook over de verbinding tussen het eigen heden en het andere heden, het heden van onze (over)grootouders.

Honderd jaar geleden was geschiedenis heel iets anders. Ik verzamel oude schoolboeken geschiedenis en heb twee expemplaren uit 1908. De HBS-scholieren werden geacht een grote feitenkennis te hebben. In de leerboeken stonden in de marges de onvermijdelijke jaartallen met vetgedrukte historische feiten erbij. De geschiedenis gezien vanuit een stoel in de hemel en daarmee het broertje van de cartografie. Want de kaart van Nederland om maar wat te noemen, die zul je in een mensenleven nooit waarnemen, tenzij je astronaut bent. Met Heimat landt de grote geschiedenis weer op aarde, ergens in een boerendorpje en is verweven met die andere grote gebeurtenissen, de eerste schooldag of de eerste verliefdheid. Of gewoon heel kleine gebeurtenisjes. Dat is de charme van Heimat. Tegelijkertijd roept deze serie weemoed op omdat het allemaal voorbij gegaan is en je er niet meer naar terug kunt keren. Tenzij je de DVD weer opnieuw afspeelt. Edgar Reitz heeft terecht opgemerkt dat Heimat film is geworden.

heimat123.de

meesterlijk tekenaar & graveur

gekocht: museumcatalogus over Hendrick Goltzius
Tekeningen, prenten en schilderijen

museumcatalogus Hendrick GoltziusAl eerder schreef ik iets over een methode om dure kunstboeken te verzamelen tegen een derde van de prijs: geduld. Na ongeveer vijf jaar verramsjt Uitgeverij Waanders, dé uitgever van museumcatalogi in Nederland, een deel van haar slechtlopende boeken. Daar zitten vaak juwelen tussen, want wat het grote publiek niet koopt, is zeker niet altijd oninteressant. In september kocht ik bijvoorbeeld de catalogus bij de tentoonstelling over Venetiaanse prenten (2003). Woensdag kreeg ik de catalogus over Hendrick Goltzius in huis die in datzelfde jaar verscheen bij een tentoonstelling van zijn oeuvre in het Rijksmuseum en het Metropolitan Museum. Het is een schitterend boek dat normaal € 58,90 kost en nu verramsjt wordt voor € 19,90.

Hendrick Goltzius verdient veel meer aandacht in ons land. Net als Frans Hals was hij een van de vele immigranten die zich tegen het einde van de zestiende eeuw in Haarlem hadden gevestigd. Hals kwam uit Antwerpen en bracht zijn zuidelijke zwier mee naar de Spaarnestad, Goltzius kwam uit Mülbracht en bracht uit Duitsland een virtuoze precisie mee die aan Albrecht Dürer herinnert. Als Hals, Rembrandt en Vermeer ‘de grote drie’ uit de zeventiende eeuw zijn, dan behoort Hendrick Goltzius wat mij betreft met Jeroen Bosch en Pieter Breughel tot ‘de grote drie’ van de zestiende eeuw. In 1600 toen hij al 42 was, begon hij pas te schilderen, maar evenaarde in zijn schilderijen tot aan zijn dood in 1617 niet het niveau van zijn tekeningen en gravures uit de zestiende eeuw. Daarom zal hij vooral als graficus bekend blijven. Het is een gemiste kans dat er dit jaar geen postzegel is verschenen ter gelegenheid van zijn 450e geboortedag. Hopelijk komt deze er over negen jaar alsnog bij zijn 400e sterfdag.

Hendrick Goltzius was in zijn tijd een internationale beroemdheid. Het meest bekend is hij als maker van maniëristische prenten met gedurfde composities en naakte figuren in elegante houdingen, uitgevoerd in een nieuwe graveertechniek. Behalve als een van de belangrijkste prentmakers geldt Goltzius ook als een van Nederlands beste en meest veelzijdige tekenaars. Pas op latere leeftijd begon hij met schilderen en ook deze werken getuigen van zijn grote talent. Dit is de eerste monografie die zowel werken op papier als schilderijen van Goltzius belicht.
 
Bron: ramsjkrant.nl

Hendrick Goltzius (1558 – 1617) werd geboren in het Duitse Mülbracht (tegenwoordig Bracht) bij Venlo. In 1577 volgde hij de humanistische duizendpoot Dirck Volkertsz. Coornhert, bij wie hij in de leer was, naar Haarlem. In zijn eerste jaren als kunstenaar was hij vooral graveur, eerst naar werken van anderen en daarna in zijn eigen maniëristische stijl, beïnvloed door Bartholomeus Spranger. Samen met Cornelis van Haarlem en Carel van Mander vormde hij een soort Haarlems driemanschap van het maniërisme. Na een reis naar Italiëging hij in een soberder trant graveren. Als graveur muntte hij uit in technische vaardigheid. Omstreeks 1600 begon hij te schilderen. Hij was vooral goed in portretten hoewel hij ook grotere figuurstukken heeft geschilderd.

Bron: nl.wikipedia.org

meester van de lijn | Goltzius [ wga.hu ]