Maandelijks archief: april 2015

I will survive

aan het lezen in: Joséphine – verlangen, ambitie, Napoleon (2014)
van Kate Williams – Uitgeverij Prometheus – Bert Bakker

JosephineIn 2014 was het tweehonderd jaar geleden dat Joséphine de Beauharnais (1763-1814) stierf, de eerste vrouw van Napoleon Bonaparte. De Britse historica Kate Williams schreef een biografie over deze ooit machtigste vrouw ter wereld. Toen ik in de VPRO-gids van 18 maart 2014 het artikel des Keizers vrouw van Katja de Bruin las, wist ik al dat ik deze biografie wilde gaan lezen. Na het zien van de tentoonstelling Alexander, Napoleon & Joséphine, kocht ik het afgelopen woensdag in de museumwinkel van het Hermitage in Amsterdam.

Inmiddels heb ik van deze zeer vlot geschreven biografie ruim honderd bladzijden gelezen. Sympathie voor Joséphine heb ik nog niet en verwacht ik ook niet te krijgen. Haar belevingswereld is die van de boulevardpers en de showbusinessrubrieken uit de kranten. Na het schrikbewind van Robespierre vormde ze samen met Therésa Tallien, Juliette Récamier en Fortunée Hamelin de Merveilleuses. Joséphine werd een stijlicoon en heel Parijs wist nu wie ze was.

Les Merveilleuses
Juliette Récamier en Fortunée Hamelin, twee andere it-girls die samen met Joséphine de Beauharnais en Therésa Tallien in Parijs grote bekendheid genoten als Les Merveilleuses

Net als de Spicegirls tweehonderd jaar later, lieten Les Merveilleuses in de jaren negentig van de achttiende eeuw girl power zien en werden ze een rolmodel. Hun girl-power bestond vooral uit seksuele energie. In een maatschappij waarin mannen de dienst uitmaakten, kon de vrouw alleen delen in zijn macht wanneer ze hem wist te behagen. Wanneer ze een invloedrijke man wist te betoveren, kon ze de macht zelfs naar zich toetrekken. Dat is precies wat Joséphine deed. Ze was zes jaar ouder dan Napoleon Bonaparte (1769-1821) en had veel meer seksuele ervaring toen ze hem in 1795 voor het eerst ontmoette. Napoleon was 25, Joséphine 31. Kate Williams schrijft over haar cynische opvatting over liefde:

Romantiek en seks waren voor haar een manier om status en financiële zekerheid te verwerven; het waren transacties die een vrouw moest doen om te overleven.

Kate Williams

Voor overleven had Joséphine een groot talent. Misschien is haar wilskracht het enige dat ik na honderd bladzijden van haar biografie in haar waarderen kan. De manier waarop ze haar wil gebruikt om te overleven, door elke moraal aan de kant te schuiven, laat mijn waardering niet boven de walging uitkomen.

Josephine
Joséphine de Beauharnais liet zich in 1812 tijdens een bezoek in Genève portretteren door de Zwitserse schilder Firmin Massot. Zijn portret wordt beschouwd als de meest waarheidsgetrouwe weergave van haar karakter. Kenmerkend voor haar pose is de glimlach met de stijf opeen geknepen lippen om haar slechte gebit te verbergen. Firmin Massot kreeg opdracht om meer dan dertig kopieën van dit portret te schilderen die Joséphine als cadeautje aan haar relaties kon geven. Bovenstaand exemplaar is een van deze kopieën. Het origineel hangt op de tentoonstelling Alexander, Napoleon & Joséphine.

Joséphine de Beauharnais [ nl.wikipedia.org ]

Facebook Holland

woensdag gezien: Hollanders van de Gouden Eeuw en het Hermitage, Amsterdam

Hollanders van de Gouden Eeuw is een tentoonstelling die de vaderlandse kunstliefhebber niet aan zich voorbij mag laten gaan. Gelukkig is deze unieke opstelling, met meer dan dertig grote groepsportretten uit de zeventiende eeuw, nog tot het einde van 2016 te zien. De “broers en zussen van de Nachtwacht” zijn veelal nooit voor het publiek toegankelijk. Portretten zijn de stiefkinderen van musea en slijten hun leven doorgaans in het depot.

Hermitage 2015-2016
de grote zaal in het Hermitage

De grote zaal met groepsportretten vormt het hart van deze tentoonstelling. Ik heb niet geteld hoeveel personen ons vanaf de vier wanden aankijken, maar het moeten er honderden zijn. Op het gemiddelde regentenportret een groepje van vijf tot acht en op de langwerpige schutterstukken soms wel meer dan twintig. De groepsportretten lijken soms op voetbalelftallen waarbij de koppen strak in het gelid staan.

Maar vaker heb je het gevoel binnen te lopen tijdens een drinkgelag. De snapshot-benadering, waarvan de Nachtwacht natuurlijk het beroemdste voorbeeld is, werd niet door Rembrandt geïntroduceerd maar door Frans Hals. In zijn Haarlemse schutterstukken laat hij zien hoe je leven in de brouwerij brengt. Door de schutters als het ware te betrappen. Zo krijg je ze in ongedwongen poses, sommigen kijken ons met geheven glas lachend aan, alsof we zelf te laat binnenkomen voor deze momentopname. En in zekere zin is dat ook zo.

Hermitage 2015-2016
twee schutters uit de schuttersmaaltijd van de compagnie van Jacob Backer en luitenant Jacob Rogh (1632/34) van Nicolaes Eliaszoon Pickenoy (1588-1650/56)

Want die Hollanders van vier eeuwen terug, dat zijn we ergens nog steeds. Hollanders van de Gouden Eeuw houdt ons een spiegel voor en laat zien dat er behalve de kleding weinig veranderd is. Nog steeds willen we graag gezien worden, begrijpen we het belang van een netwerk en wordt er op status gejaagd. Al is het maar met een Facebook- of LinkedIN-pagina die ons gezicht op internet en dus voor de buitenwereld bepaalt.

De schilders begrepen heel goed dat hun klanten graag belangrijk wilden overkomen, dat ze duidelijk aanwezig wilden zijn en niet weggedrukt in een hoekje. Daarom staan de heren van de schutterij vaak op een rij en is er slechts voor de kapitein van de compagnie een plaatsje op de voorgrond gereserveerd.

Hermitage 2015-2016
twee schutters uit de schuttersmaaltijd van de compagnie van Jacob Backer en luitenant Jacob Rogh (1632/34) van Nicolaes Eliaszoon Pickenoy (1588-1650/56)

hollandersvandegoudeneeuw.nl

22 april 1915

honderd jaar geleden werd bij Ieper voor het eerst gifgas gebruikt
On April 22, 1915, the Germans launched their first and only offensive of the year. Known as the Second Battle of Ypres, the offensive began with the usual artillery bombardment of the enemy’s line. When the shelling died down, the Allied defenders waited for the first wave of German attack troops but instead were thrown into panic when chlorine gas wafted across no-man’s land and down into their trenches. The Germans targeted four miles of the front with the wind-blown poison gas and decimated two divisions of French and Algerian colonial troops. The Allied line was breached, but the Germans, perhaps as shocked as the Allies by the devastating effects of the poison gas, failed to take full advantage, and the Allies held most of their positions.
22 april 1915
Ieper, 22 april 1915
Immediately after the German gas attack at Ypres, France and Britain began developing their own chemical weapons and gas masks.

history.com

A second gas attack, against a Canadian division, on April 24, pushed the Allies further back, and by May they had retreated to the town of Ypres. The Second Battle of Ypres ended on May 25, with insignificant gains for the Germans. The introduction of poison gas, however, would have great significance in World War I.
 
Immediately after the German gas attack at Ypres, France and Britain began developing their own chemical weapons and gas masks. With the Germans taking the lead, an extensive number of projectiles filled with deadly substances polluted the trenches of World War I. Mustard gas, introduced by the Germans in 1917, blistered the skin, eyes, and lungs, and killed thousands. Military strategists defended the use of poison gas by saying it reduced the enemy’s ability to respond and thus saved lives in offensives. In reality, defenses against poison gas usually kept pace with offensive developments, and both sides employed sophisticated gas masks and protective clothing that essentially negated the strategic importance of chemical weapons.
 
Bron: history.com

wereldoorlog1418.nl