Dagelijks archief: donderdag 26 april 2007

Guernica

vandaag is het 70 jaar geleden dat de nazi’s Guernica bombardeerden

Goya is niet de enige Spaanse schilder geweest die commentaar heeft gegeven op de waanzin van de oorlog. Het beroemdste anti-oorlogschilderij uit de geschiedenis is waarschijnlijk Guernica van Picasso. Jarenlang heeft het schilderij in het MOMA in New York gehangen. Toen dictator Franco eenmaal dood en de democratie hersteld was, mocht het schilderij weer naar Spanje komen. Deze zomer is het vijfentwintig jaar geleden dat ik in Madrid Picasso’s beroemdste schilderij zag. Vlak nadat het voorlopig een plek had gevonden in Casón del Buen Retiro, een dépendance van het Museo del Prado, ging ik het met mijn broer bekijken. Het werd gekoesterd als kroonjuweel. Ik herinner mij vooral nog de twee zwaar gewapende mannen van de guardia civil die het enorme schilderij flankeerden. Tegenwoordig is de Guernica te zien in het Centro de Arte Reina Sofí­a

Guernica
Guernica werd al snel hét monument tegen opkomend fascisme. Het schilderij reisde door Europa en Noord Amerika om mensen bewust te maken van tirannie en onderdrukking. Vanaf het begin van WO II was Guernica te zien in New York, waar het als brandpunt van politiek activisme fungeerde. Picasso had Guernica bestemd voor het Spaanse volk, maar hij weigerde het schilderij in Spanje tentoon te stellen zolang “publieke vrijheden en democratische instituten” Spanje werden onthouden. Na de dood van Franco, kreeg Guernica zijn plaats in Spanje na veertig jaar ballingschap in New York. Picasso wilde namelijk niet dat het schilderij in Spanje terugkwam zolang daar de democratie niet hersteld was.

Toen Parijs, waar hij in die tijd woonde, in 1940 werd bezet, kreeg Picasso in zijn atelier bezoek van enkele Duitse officieren. Zij wezen op een groot, somber doek in grijstinten: ‘Guernica’. “Haben Sie das gemacht?”, vroegen ze de schilder. “Nein, Sie”, antwoordde Picasso.

The Bombing of Guernica, 1937