Dagelijks archief: maandag 10 oktober 2011

bordkartonnen Middeleeuwen

De ontdekking van de Middeleeuwen
geschiedenis van een illusie door Peter Raedts

de ontdekking van de MiddeleeuwenOp de omslag van De ontdekking van de Middeleeuwen staat een bekend schilderij van de Duitse romantische schilder Caspar David Friedrich afgebeeld. Het past uitstekend bij de ondertitel “geschiedenis van een illusie”. De ruïne van de kathedraal lijkt op een theaterdecor, plat en aan één kant betoverend. Zo zijn we sinds de Romantiek ook tegen de Middeleeuwen aan gaan kijken.

Vooral in Duitsland kwamen na 1800 de fantasierijke Middeleeuwen weer tot leven als een reactie op de rationele Verlichting. Men verlangde natuurlijk niet terug naar de barbaarsheid van de duistere eeuwen, maar wéll naar verbeelding, kleinschaligheid, handwerk, universeel geloof en supranationale gemeenschap. Toch zouden de Middeleeuwen ook gebruikt worden voor nationalistische ideeën. Zo werd in het verbrokkelde Duitsland in de eerste helft van de negentiende eeuw keizer Barbarossa een inspirerende figuur voor Duitse nationale eenheid.

Tot aan het einde van de achttiende eeuw werden de Middeleeuwen afgedaan als een duister, barbaars tijdperk tussen de klassieke Oudheid en de Verlichting. Petrarca vond het een diepe afgrond. Erasmus verafschuwde de steriele geleerdheid van de Middeleeuwen. Voltaire haatte de middeleeuwse kerk, die het leven van mensen vergiftigde. En Adam Smith betreurde de macht van de gilden, die een vrije markt van vraag en aanbod in de weg stonden. Rond 1800 veranderde dat ineens. De Middeleeuwen waren nu een voorbeeld van authentieke menselijkheid, onderlinge verbondenheid en wederzijdse verantwoordelijkheid in hechte volksgemeenschappen. De Duitse dichter Novalis sprak van „schone schitterende tijden, toen Europa één christelijk land was„, Walter Scott verheerlijkte in Ivanhoe de belangeloze trouw van de ridder, Karl Marx en William Morris zagen in de middeleeuwse gilden een voorafspiegeling van de solidariteit van de arbeidende klasse.
 
Bron: vanstockum.nl

De ontdekking van de Middeleeuwen [ nrclux.nl ]