Twee weken geleden zaten we op een bankje in het Warandepark in Brussel. Met uitzicht op het koninklijk paleis met mansardedaken van meerdere verdiepingen hoog waanden we ons in Parijs. Grandeur die we in Nederland niet kennen. Het monolithische en bombastische gebouw moest een voortbrengsel zijn uit de tijdperk van het imperialisme, waarschijnlijk gefinancierd met kapitaal uit Congo, zo vermoedde ik.

Keizer Napoleon III bouwde Parijs tijdens zijn regeringsperiode (1852-1870) om tot een indrukwekkende metropool met brede boulevards en protserige neobarok. Vanaf 1870 volgden Berlijn, München en Wenen het Parijse voorbeeld. Ook in deze steden verschenen imposante boulevards waaraan opschepperige gebouwen stonden, als luxe bakken op de oprit die de buren jaloers moesten maken.

Het mondaine Parijs van Napoleon III werkte ook aanstekelijk op Brussel. De basis van koninklijk paleis in Brussel was weliswaar in de jaren twintig van de negentiende eeuw gelegd door koning Willem I. Maar zijn huidige vorm kreeg het pas in het laatste kwart van de negentiende eeuw.

Op Nederland heeft de grandeur die je in Parijs, Berlijn, München en Brussel aantreft, geen vat gehad. Een van de weinige imponerende gebouwen is het paleis op de Dam, maar dat dateert uit de tweede helft van de 17e eeuw. Het heeft een strenge façade, maar is met pilasters in plaats van zuilen tamelijk sober vergeleken bij het koninklijk paleis in Brussel.

Toen België zich had afgescheiden, moest koning Willem I zijn paleis in Brussel achter zich laten. Voortaan resideerde hij in paleis Noordeinde. En zoon Willem II, die ook verknocht was aan het mondaine Brussel , moest het doen met paleis Kneuterdijk. Een wereld van verschil.

twee paleizen [ 1 ]