Nadat in de zeventiende eeuw schilders als Velásquez en Rembrandt tot een ongeëvenaarde picturale vrijheid waren gekomen, keerde men aan het einde van de eeuw weer terug naar een gepolijste afwerking van het portret. De meeste portretten uit de achttiende eeuw zien er nogal gelikt uit. Het moderne schilderkunstige ideaal dat de nadruk heeft gelegd op schilderkunstige expressie en individuele verbeelding, heeft daarom veel meer met twee eerder genoemde schilders, dan met schilders als Hyacinthe Rigaud of Adriaen van der Werff die beiden in de Franse stijl werkten met een onzichtbare penseelstreek.

Waar Rigaud honderden streken nodig heeft die hij vloeiend in elkaar laat overlopen, heeft Velásquez er maar een paar nodig. Die blijven ook nog eens naakt en rauw op het doek staan. Want Velásquez kijkt door de verf heen en laat ons ook door de verf heen kijken. Van dichtbij is het gewoon verf en ziet het er abstract uit. Maar als we voldoende afstand nemen, dan zien we dat er met fotografische precisie gekeken heeft. Een meester tovert met verf. De tovenaarsleerling die bij hem in de leer gaat, leert dat het brede en vrije gebaar van de meester het resultaat van eindeloze oefening. Wanneer je over een slap koord wilt lopen, moet je eerst duizenden keren over een strak koord hebben gelopen.

volg de meester [ 1-55 ] | van oude meesters en dingen die niet voorbijgaan