De Bataafse Republiek was het begin van de Franse Tijd die in de Noordelijke Nederlanden van januari 1795 tot december 1813 duurde. In de jaren tachtig van de achttiende eeuw had het in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden al gerommeld tussen Orangisten en Patriotten. In 1887, op het hoogtepunt van de twisten hadden de Patriotten Wilhelmina de echtgenote van Stadhouder Willem V en zuster van koning Frederik Willem II van Pruisen bij Goejanverwellesluis aangehouden.

De Orangisten leken verslagen, maar het tij keerde zich. Het incident leidde namelijk tot een Pruisische inval. Koning Frederik Willem II van Pruisen schoot zijn zuster Wilhelmina te hulp. Een groot leger van 20 tot 30 duizend Pruisische soldaten herstelde daarna de rust in de rebellerende steden. Stadhouder Willem V kwam weer stevig in het zadel te zitten en veel Patriotten moesten naar Frankrijk vluchten.

Toen in 1789 in Frankrijk de Revolutie uitbrak, kwam er voor de Patriotten weer hoop. In 1792 viel het revolutionaire Franse leger de Zuidelijke (of Oostenrijkse) Nederlanden binnen maar werd voorlopig door Oostenrijk teruggedreven. Een krachtmeting tussen het revolutionaire Frankrijk en het conservatieve Oostenrijk en bondgenoten volgde. Op 26 juni 1794 behaalde Frankrijk tijdens de Slag bij Fleurus de definitieve overwinning op de Oostenrijkers en werden de Oostenrijkse Nederlanden bezet. Nu lag de weg naar de Noordelijke Nederlanden open.

Toen in de strenge winter van 1794-1795 de grote rivieren bevroren stootte de Franse generaal Pichegru met zijn leger door en stak hij de Waal over. Vervolgens trok Pichegru verder naar Utrecht dat op 16 januari 1795 werd bezet. Drie dagen later volgde Amsterdam. Op dezelfde dag, 19 januari 1795, werd de Bataafse Republiek uitgeroepen. Stadhouder Willem V was een dag eerder vanuit Scheveningen naar Engeland gevlucht. Veel Patriotten die sinds 1787 in ballingschap in Frankrijk hadden geleefd, keerden naar huis terug.

19.01.1795 (vandaagindegeschiedenis.nl) | Bataafse Republiek [ nl.wikipedia.org ]