De Fransen hebben hun Quatorze Juillet en de Amerikanen hun Fourth of July. Onze Zuiderburen hebben 21 juli als nationale feestdag. Dat is de dag waarop in 1831 de eerste koning der Belgen, Leopold van Saksen-Coburg-Gotha, de grondwettelijke eed aflegde als koning. Maar in Nederland is 5 mei de nationale feestdag. Eigenlijk zouden Nederlanders 26 juli als nationale feestdag moeten vieren. Op 26 juli 1581 werd in Den Haag het Plakkaat van Verlatinghe getekend, de geboorteakte van de Republiek.
Terwijl de Amerikanen, Belgen en Fransen met de nationale feestdag een geboortemoment vieren, respectievelijk de Amerikaanse, Franse en Belgische Revolutie vieren de Nederlanders niet de geboorte maar de meest recente bevrijding van hun land. Terwijl Nederlanders (en Vlamingen en Mechelaren) met enige trots 26 juli 1581 kunnen herdenken. Op die dag werd voor het eerst in de geschiedenis een onafhankelijkheidsverklaring getekend. De volkssoevereiniteit had het gewonnen van de koning bij gratie Gods. Voor de opstellers van de Declaration of Independance in 1776 was het Plakkaat van Verlatinghe uit 1581 daarom een lichtend voorbeeld. Het volk deed afstand van zijn koning.
Geboortemomenten worden gevierd als het begin van een nieuwe tijd. Toch laat de geschiedenis altijd weer continuïteit zien. Maar als er één breuk in de continuïteit van de moderne westerse geschiedenis valt aan te wijzen, dan is het de Franse Revolutie. Doordat de Jakobijnen in 1792 braken met de christelijke jaartelling en een revolutionaire kalender invoerden van 12 maanden met drie “weken” van tien dagen, was de continuïteit van de geschiedenis bewust verbroken. Napoleon zou in 1806 weer terugkeren naar de christelijke jaartelling en na het Congres van Wenen zou heel Europa de oude orde weer herstellen. Een nieuwe tijd breekt niet aan op één dag, maar komt geleidelijk of met horten en stoten tevoorschijn.
Simon Schama behandelt in Citizens uitgebreid de aanloop naar 14 juli 1789. Het is een prima keuze geweest om de geschiedenis van de Franse Revolutie al te laten beginnen na het einde van de Zevenjarige Oorlog in 1763. Daardoor kunnen allerlei samenhangen bestudeerd worden. Doordat Frankrijk zijn kolonies in Noord-Amerika verloren had, koesterde het een enorme wrok naar Engeland. Toen de Amerikaanse kolonisten in de eerste helft van de jaren zeventig tegen George III van Engeland in opstand kwamen, moest Frankrijk de Amerikaanse zaak wel gaan steunen. Schama wijst dan ook op de verstrengeling tussen de Verlichting en de Amerikaanse Revolutie. De Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog (1775-1783) zou vanaf 1778 door Frankrijk gesteund worden. Dit zou in de jaren tachtig leiden tot een enorme Franse staatsschuld, die door ongelukkig beleid steeds hoger zou oplopen en tenslotte zou culmineren in de volksopstand van 1789.
