Het is voor de luisteraar erg verleidelijk en gemakkelijk om vroeger als beter te beschouwen. Aan vroeger weet je wat je hebt. Vroeger is klaar, het verandert niet meer, het is wat het is, take it or leave it. Je kiest er je favoriete meesterwerken uit, je dierbare net-niet meesterwerken, plus nog wat ditjes en datjes, want het moet wel een beetje gezellig blijven. De rest negeer je gewoon. Geen haan die ernaar kraait. Vroeger is namelijk meer selectie, constructie en interpretatie dan realiteit.
 
Ik koester en wantrouw mijn vroeger in gelijke mate. Zijn de opwindendste premières niet die waarbij je, omdat je te laat geboren bent, eenvoudig niet aanwezig kán zijn? Stel dat ik in de zaal had gezeten, op die beruchte 29ste mei 1913, toen in het spiksplinternieuwe Théàtre des Champs-Elysées „Le sacre du printemps„ in première ging. Wie had er niet bij willen zijn? Dankzij de beschrijvingen van zowel de muzikale uitvoering als de bijbehorende choreografie van Nizjinski hebben we van deze roemruchte première een beeld dat in gedetailleerdheid de herinnering aan vele, zo niet alle door ons lijfelijk bijgewoonde concerten verre overtreft.

Toch – en dit laat zich nauwelijks rijmen met mijn muzikale intuïtie en mijn geflatteerde zelfbeeld als professionele luisteraar – moet ik rekening houden met de mogelijkheid dat ik het stuk maar zo-zo had gevonden, een beetje enerzijds-anderzijds, en dat ik allerlei zogenaamd kritisch-genuanceerde slagen om de arm had gehouden. Of zelfs dat ik er niets van begrepen had. Dat de portee me was ontgaan. Dat ik het allemaal maar overdreven had gevonden. Want één ding mag ik niet vergeten: het mooiste van vroeger is dat het van vroeger is.
 
Vertelde gebeurtenissen zijn mooier dan echte gebeurtenissen, foto’s zijn betoverender dan de gefotografeerde werkelijkheid, opnamen zijn magischer dan reële klanken, mits stammend uit een vroeger dat zich aan of over „de rand van ons geheugen„ bevindt, daar waar het stof van de geschiedenis definitief is neergedaald.
 
Aan de hoogbejaarde Stravinsky werd ooit de vraag gesteld of het componeren tegenwoordig moeilijker was dan vroeger. Ja, luidde zijn antwoord. Maar, voegde hij eraan toe, dat is het altijd al geweest.
 
Zo is het ook met de muziek van vroeger. Ja, die was beter. En dat zal zij altijd en eeuwig blijven. De toekomst is aan vroeger.
 
Bron: trouw.nl