Gettysburg van Ronald F. Maxwell uit 1993 was de verfilming van het middelste deel uit de befaamde trilogie van Michael en Jeffrey Shaara over de Amerikaanse Burgeroorlog. Bijna tien jaar later werd het eerste deel Gods and Generals verfilmd. Het derde deel The Last Full Measure zal onverfilmd blijven want Gods and Generals flopte terwijl de film zestig miljoen dollar had gekost. De veldslagen zijn uitstekend in beeld gebracht, maar over het geheel genomen is de film langdradig en traag en dat is regisseur Ronald F. Maxwell aan te rekenen. Zijn director’s cut duurt zelfs zes uur!

De twee zuidelijke generaals Stonewall Jackson (Stephen Lang) en Robert Edward Lee (Robert Duvall) en de noordelijke majoor Joshua Chamberlain (Jeff Daniels) spelen in Gods and Generals de hoofdrollen. Dat het verhaal vooral vanuit het zuidelijke perspectief verteld wordt, hoeft niet te verwonderen omdat Ted Turner voor de financiering van de film zorgde. Overigens speelt ‘The Mouth From The South’ zélf de rol van de zuidelijke kolonel Waller T. Patton. Net als in Gettysburg uit 1993, want ook deze film is door Turner geproduceerd.

Thomas Jonathan Jackson genaamd Stonewall (1824-1863) was een Amerikaans onderwijzer en militair. Hij werd beroemd als Zuidelijk generaal tijdens de Amerikaanse burgeroorlog als legerkorps-commandant in het Army of Northern Virginia van generaal Robert E. Lee. Krijgshistorici noemen zijn Shenandoah-campagne en zijn omsingeling van de Noordelijke rechtervleugel bij Chancellorsville briljant; maar daar tegenover stellen ze zijn zwakke en verwarde optreden tijdens de Zeven Dagen veldslagen rondom Richmond. Al met al wordt hij beschouwd als één van de meest talentvolle tactici in de militaire geschiedenis van de Verenigde Staten. “Stonewall” Jackson werd per abuis door zijn eigen troepen neergeschoten bij Chancellorsville en verloor een arm. Hij overleed enkele dagen later aan complicaties bij zijn verwondingen. Zijn dood was een zware tegenslag voor de Confederatie; na zijn verwonding, maar vóór zijn dood, zei generaal Lee: “Hij heeft zijn linkerarm verloren, maar ik mijn rechterarm.” (Bron: nl.wikipedia.org)

Drie grote veldslagen worden in beeld gebracht: de Eerste Slag bij Bull Run (of Slag bij Manassas) (18 juli 1861), de Slag bij Fredericksburg (11-15 december 1862) en de Slag bij Chancellorsville (30 april – 6 mei 1863). Tijdens deze laatste veldslag raakte generaal Jackson door eigen vuur gewond en overleed kort daarop aan een longontsteking. Een maand later zou generaal Lee de noordelijken op eigen grondgebied aanvallen. De Slag bij Gettysburg (1-3 juli 1863) werd de bloedigste slag uit de Amerikaanse geschiedenis en is verfilmd in Gettysburg gebaseerd op The Killer Angels het tweede deel van de trilogie. De Slag bij Antietam (16-18 september 1862) wordt overigens overgeslagen.

De Amerikaanse Burgeroorlog (The Secession War voor de Zuidelijke Staten en The Civil War voor de Noordelijke Staten) is in de Verenigde Staten nog altijd springlevend. Het is het grootste trauma uit de geschiedenis van het land die het Vietnamtrauma honderd jaar later overschaduwt. In de Vietnamoorlog kwamen ruim 58.000 Amerikanen om terwijl in de Burgeroorlog het aantal doden op 618.000 wordt geschat, zeker tien keer zoveel. En daarbij moet je ook bedenken dat de VS ten tijde van de Burgeroorlog 32 miljoen inwoners had tegenover ruim 300 miljoen tegenwoordig. In de vier jaar (1861-1865) van de Burgeroorlog stierven meer Amerikaanse soldaten dan tijdens alle oorlogen waarbij Amerika in de twintigste eeuw betrokken was.

Er zijn vele websites over deze zwartste episode uit de Amerikaanse geschiedenis, waaronder ook forums als civilwarinteractive.com waar bijna 150 jaar later levendig over de Civil/Secession War wordt nagepraat. En nog altijd is het verschil tussen de noordelijke en zuidelijke staten merkbaar, al is het al in de naamgeving van de veldslagen die door beide partijen vaak anders genoemd werden en worden. De veldslagen uit 1861-1865 worden door vrijwilligers nog altijd nagespeeld. Zo organiseert de Washington Civil War Association over drie weken in het weekend van 1 en 2 mei bij Fort Steilacoom (Washington) een reconstructie van de Slag om Fort Steilacoom door vrijwilligers.

godsandgenerals.warnerbros.com | Gods and Generals [ en.wikipedia.org ]
Gods and Generals [ jeffshaara.com ]