Dagelijks archief: zondag 9 mei 2010

grote kleine man

gekocht in Bückeburg: monografie van Adolph von Menzel uit 1903

Adolph von Menzel postzegelGisteren waren Michaela en ik in Bückeburg aan de rand van het Wesergebirge en tegenwoordig op de grens van Niedersachsen en NordRhein-Westfalen. Van 1640 tot 1807 was Bückeburg de residentie van het graafschap Schaumburg-Lippe. Grootste bezienswaardigheid van dit stadje is Slot Bückeburg waar de nakomelingen van de vorstelijke familie tot op de dag van vandaag zijn blijven wonen. Bij het Slot bevindt zich ook een fantasierijke stadspoort met twee draken. Gisteren werd rond de stadspoort een middeleeuwse markt gehouden en we hadden het gevoel op een filmset rond te lopen. Michaela ontdekte naast de stadspoort een antiquariaat waar ik een fraaie monografie kocht van de schilder Adolph von Menzel.

Bückeburg
Michaela bij Slot Bückeburg

Adolph von Menzel monografie 1903Twee jaar geleden schreef ik al over een ander boek over Menzel, maar het bijzondere van deze uitgave is dat deze nog tijdens zijn leven verschenen is. Menzel moet deze monografie van H. Knackfuss haast wel gezien hebben, want deze is niet alleen voorzien van pentekeningen maar ook van fotoreproducties van schilderijen en dat was in 1903 nog bijzonder. De tekst is gezet in gotisch schrift waardoor deze wel wat lastiger te lezen is, maar alle bladzijden zijn geïllustreerd. Ik ben vooral blij met de vele pentekeningen in dit boek die Menzel tussen 1839 en 1842 tekende bij het leven van Frederik de Grote. In het andere boek zijn deze nauwelijks opgenomen, zodat dit boek een mooie aanvulling is.

Friedrich in Sanscouci
een van de vele pentekeningen van Menzel over Frederik de Grote (1839 – 1842)

Adolph von MenzelEen volledige oeuvrecatalogus van Adolph von Menzel is er naar mijn weten nog niet en zal er wellicht ook nooit komen. Menzel, de kabouter Plop onder de schilders bleef zijn hele leven ongetrouwd en van hem kun je bij wijze zeggen dat hij niet geleefd heeft, maar dat hij getekend heeft. Naast zijn schilderijen liet hij zesduizend tekeningen na en daarbij komen nog eens 77 schetsboeken. Na zijn dood in 1905 kreeg hij een staatsbegrafenis en liep keizer Wilhelm II achter zijn kist aan. Toch had Menzel niet de opdracht gekregen om de proclamatie van het Duitse Keizerrijk op 18 januari 1871 in Versailles te schilderen. Die ging naar Anton van Werner. Maar Menzel had wel de inhuldiging van diezelfde keizer Wilhelm I als koning Wilhelm I van Pruisen tien jaar eerder mogen vastleggen. In de monografie staat dit schilderij afgebeeld, samen met de schetsen van alle ministers die tijdens deze plechtigheid aanwezig waren.

de ministers van Staat
voorstudie bij de inhuldiging van koning Wilhelm I van Pruisen op 18 oktober 1861 in Königsberg
schetsen van Menzel
de bladen uit Menzel’s schetsboeken zijn een feest van de waarneming. Hij was een realist in hart en nieren en had oog voor de meest uiteenlopende onderwerpen.


Adolph von Menzel [ de.wikipedia.org ]
| adolph-von-menzel.de