Stanley Kubrick kon van het ene naar het andere genre springen en telkens een meesterwerk afleveren: van scifi (2001: A space odyssey), via historisch drama (Barry Lyndon) naar mystery/horror (The Shining). Gisteren keek ik na lange tijd weer eens naar de laatste film en ik realiseerde mij dat het haast niet anders kan dat deze David Lynch geïnspireerd heeft voor Twin Peaks (1990).

De magistrale openingsscène, waarbij we in de overweldigende natuur van Colorado een gele Volkswagen kever volgen, is al memorabel. Het is een onderdompeling in de ongerepte wildernis, op weg naar een plek van grote afzondering. Het herinnert mij aan Heart of Darkness van Joseph Conrad, de novelle waarop de film Apocalypse Now (1979) gebaseerd is. De afdaling van de hoofdpersoon in de wildernis is een krachtige metafoor van de afdaling in de krochten van de geest.

Kubrick laat bij deze sterke openingsbeelden een fragment uit Symphonie Fantastique van Hector Berlioz horen. Het zijn de onverbiddelijke stampende akkoorden van het noodlot, die de weg naar het schavot begeleiden.

The Shining [ imdb.com ]

Traditioneel wordt het jaar afgesloten met de sentimental journey van de Top 2000. Gelet op het publiek in het Top 2000 stamcafé is de Top 2000 vooral een feestje van vijftigplussers. Dat weerspiegelt zich ook in de top 10. Zeven platen komen uit de jaren zeventig!

De jaren ’70 is ook mijn decennium. Tussen 1974 en 1980 nam ik bijna wekelijks cassettebandjes op. De uitzending van de top 100 op Eerste Kerstdag was voor mij veertig jaar geleden al een happening. Het bandje met de Top 100 uit 1975 heb ik nog altijd bewaard.

82. I can do it – Rubettes 80. You Talk too much – Spookey and Sue 77. Child in Time – Deep Purple 74 Get Down Tonight – KC and the Sunsihne Band 72 Ce Soir – Golden Earring 65 Calypso – John Denver 63 Make me Smile – Steve Harley and Cockney Rebel 60 The Lady of the night – Donna Summer 58 Reach out and I’ll be there – Gloria Gaynor 42 Everything’s the same – Billy Swan 39 Dolanes Melody – Paul de Senneville 37 Killer Queen – Queen 36 Als de dag van toen – Reinhard Mey 34 Stan the Gunman – Hank the Knife and the Jets 33 Tribute to Buddy Holly – Mike Berry 32 L’l'Lucy – Mud 30 Marietje – Hydra 29 Dansez maintenant – Dave 28 Sugar Candy Kisses – Mac and Katie Kissoon 26 Guus - Alexander Curly 23 Sailor - Sailor 21 Ramaya - Afric Simone 20 Kiss me Kiss your Baby – Brotherhood of Man

Top 100 van 1975

In 2012 vierde de James Bondfilm zijn vijftig jarige bestaan. Met Skyfall werd een passend jubileum gevierd en alle registers werden opengetrokken. Samen met een portemonnee met tweehonderd miljoen dollar. Honderd maal zoveel als het budget van Dr. No in 1962. De nieuwste James Bondfilm, met de vertrouwde titel Spectre, kostte driehonderd miljoen dollar. Als je de superspectaculaire openingsscenes van Spectre (2015) en Skyfall (2012) gezien hebt, dan weet je waar al die miljoenen naar toe zijn gegaan. De eerste tien minuten van een James Bondfilm zijn waarschijnlijk de duurste minuten in de filmindustrie.

James Bond is na Sean Connery (1962–1971 en 1983), George Lazenby (1969), Roger Moore (1973–1985), Timothy Dalton (1987–1989) en Pierce Brosnan (1995–2002) aangekomen bij versie 6.0. Bewust is de James Bond van de eenentwintigste eeuw tegen het traditionele Bond-karakter in gecast. De rauwe Daniel Graig is eerder een ruwe Russische bolster dan een Britse gentleman. Met zijn karakter is ook de sfeer in de James Bondfilm veranderd. Het zonnige optimisme van de jaren zestig heeft plaats gemaakt voor de grimmigheid van terrorisme. De scenes zijn vaak ondergedompeld in grauwe grijsblauwe tinten. De invloed van 7even en Batman is groot.

Ook de andere personages zijn met de tijd meegegaan: M, Moneypenny en vooral Q. De legendarische Q was een uitvinder van het type Edison, een grijze knutselaar. De nieuwe Q is een puisterige wizkid die met één Enter meer schade kan aanrichten dan James Bond in zijn hele loopbaan. High tech is een van de ingrediënten van de James Bond-recept en in de jaren zestig leek het alsof deze zich ontwikkelen kon dankzij de missies van 007. James Bond was hip. Maar nu zijn de Bondfilms uit de jaren zestig vermakelijk. De boordnavigatie in zijn 1964 Aston Martin DB5 ziet er primitief uit vergeleken met onze TomTom. High Tech is niet met James Bond meegegroeid, maar omgekeerd. De mythe is intussen gebleven: James Bond is de onsterfelijke held, de man die alles kan.

Skyfall | Spectre [ www.imdb.com ]