Dagelijks archief: zaterdag 2 april 2005

onveranderlijke morele orde

De Leidse rechtsfilosoof en mede-oprichter van de Burke Stichting Andreas Kinneging heeft een dik boek geschreven: de geografie van goed en kwaad. In Filosofie Magazine van april staat een interview met deze conservatieve denker.

Andreas KinnegingIn zijn boek heeft Kinneging het over de ‘onveranderlijke morele orde’. De morele waarden maken deel uit van de wereld, ze vormen een continent dat ontdekt moet worden. Vandaar de titel de geografie van goed en kwaad. De kennis van dat continent moet van generatie op generatie worden overgedragen, zodat ze niet vergeten wordt. Moraalrelativisten zal het waarschijnlijk wat vreemd in de oren klinken, geeft Kinneging toe.
“Verlichting en Romantiek hebben dat relativisme in de wereld gebracht. Sindsdien moet de normativiteit uit de subjectiviteit voortkomen; goed en kwaad zijn menselijke constructies geworden. Het echte Verlichtingsdenken is causalistisch, mechanistisch en utilistisch. Wie de natuurwetten kent, is niet langer overgeleverd aan de natuur, maar kan haar voor zijn wagen spannen. Deze denkwijze werd niet alleen van toepassing geacht op het terrein van de natuurwetenschappen, maar ook op mens en maatschappij. Natuurverschijnselen zijn causaal gedetermineerd en de mens is dat ook. Zijn streven staat geheel in het teken van het verlangen naar pleasure en het vermijden van pain. De traditionele vraag of dat wat wordt gewenst moreel wel in de haak is, verliest door dit uitgangspunt iedere betekenis. Berouw en spijt benoemen niet een schuldgevoel, maar een gevoel van verdriet dat voortkomt uit een besef niet de meest optimale keuze te hebben gemaakt in termen van nuttigheid. In het algemeen kan worden gesteld dat in een dergelijke, naturalistische benadering geen ruimte is voor de ethiek, althans in de strikte zin van het woord, als Selbstzwang.
“Ik verdedig in mijn boek tegenover deze gedachten een platoons-christelijk perspectief, waarbinnen de morele ideeën als iets goddelijks beschouwd worden. Inderdaad, als een continent dat ontdekt moet worden. De ideeën zijn voorgegeven grootheden, zoals het idee van de cirkel. Ze maken deel uit van het Zijn.”

Geografie van goed en kwaad [ Uitgeverij Het Spectrum ]
Wat wil de Burke Stichting? [ De Groene ]
Christendom en conservatisme [ Reformatorisch Dagblad ]