Maandelijks archief: april 2007

Guernica

vandaag is het 70 jaar geleden dat de nazi’s Guernica bombardeerden

Goya is niet de enige Spaanse schilder geweest die commentaar heeft gegeven op de waanzin van de oorlog. Het beroemdste anti-oorlogschilderij uit de geschiedenis is waarschijnlijk Guernica van Picasso. Jarenlang heeft het schilderij in het MOMA in New York gehangen. Toen dictator Franco eenmaal dood en de democratie hersteld was, mocht het schilderij weer naar Spanje komen. Deze zomer is het vijfentwintig jaar geleden dat ik in Madrid Picasso’s beroemdste schilderij zag. Vlak nadat het voorlopig een plek had gevonden in Casón del Buen Retiro, een dépendance van het Museo del Prado, ging ik het met mijn broer bekijken. Het werd gekoesterd als kroonjuweel. Ik herinner mij vooral nog de twee zwaar gewapende mannen van de guardia civil die het enorme schilderij flankeerden. Tegenwoordig is de Guernica te zien in het Centro de Arte Reina Sofí­a

Guernica
Guernica werd al snel hét monument tegen opkomend fascisme. Het schilderij reisde door Europa en Noord Amerika om mensen bewust te maken van tirannie en onderdrukking. Vanaf het begin van WO II was Guernica te zien in New York, waar het als brandpunt van politiek activisme fungeerde. Picasso had Guernica bestemd voor het Spaanse volk, maar hij weigerde het schilderij in Spanje tentoon te stellen zolang “publieke vrijheden en democratische instituten” Spanje werden onthouden. Na de dood van Franco, kreeg Guernica zijn plaats in Spanje na veertig jaar ballingschap in New York. Picasso wilde namelijk niet dat het schilderij in Spanje terugkwam zolang daar de democratie niet hersteld was.

Toen Parijs, waar hij in die tijd woonde, in 1940 werd bezet, kreeg Picasso in zijn atelier bezoek van enkele Duitse officieren. Zij wezen op een groot, somber doek in grijstinten: ‘Guernica’. “Haben Sie das gemacht?”, vroegen ze de schilder. “Nein, Sie”, antwoordde Picasso.

The Bombing of Guernica, 1937

uit de as herrezen

Vandaag is Boris Jeltsin begraven
vanuit de Christus de Verlosser Kathedraal in Moskou

De begrafenis van Boris Jeltsin vandaag was voor veel Russen in een ander opzicht ook een emotionele gebeurtenis: het was de eerste keer sinds de begrafenis van Tsaar Alexander III in 1894 dat er een staatshoofd vanuit de Russisch Orthodoxe Kerk begraven werd. In 113 jaar tijd, de hele 20e eeuw, was dat niet meer voorgekomen.

begrafenis

De begrafenisdienst vond plaats in de Christus de Verlosser Kathedraal in Moskou, hét symbool van de herrijzenis van het geloof in Rusland. Onder Stalin werd deze kathedraal in 1931 afgebroken, omdat hij op die plek een Sovjetpaleis wilde bouwen met een enorm beeld van Lenin erbovenop. Maar door de oorlog is daar nooit wat van gekomen. Uiteindelijk kwam er een zwembad op die plaats. Na de val van het communisme werd de kathedraal sinds 1995 in recordtijd herbouwd.

Christ Savior
een afbeelding van de oorspronkelijke Kerk in de negentiende eeuw
Christ Savior
de ruines in 1931
Christ Savior
de herrezen kathedraal vandaag de dag

Cathedral of Christ the Savior in Moscow

ANZAC day

vandaag is het in Australiëen Nieuw-Zeeland ANZAC-day
en worden de slachtoffers van de Slag om Gallipoli in 1915 herdacht
De Britse Oorlogsraad kwam met het idee een derde front te openen in Turkije omdat men dacht dat de loopgravenoorlog in het westen geen snel vooruitzicht op een overwinning bood. Het tweede front, het Russische front bood ook geen vooruitzicht op een snelle overwinning. Rusland was door de slag bij Tannenberg zodanig verzwakt dat zij voorlopig geen vuist meer kon maken. Een derde front bij de Dardanellen moest er voor zorgen dat Duitsland zijn krachten moest verdelen. Hierdoor konden de geallieerden dan aan het Westerse front Duitsland een beslissende slag toebrengen en de oorlog beëindigen. De zeestraat tussen de Egeïsche Zee en de Zee van Marmara noemt men de Dardanellen. Men zou proberen via deze zeestraat Rusland te bereiken. Het Turkse schiereiland Gallipoli begrenst de zeestraat in het noorden.
 
Bron: nl.wikipedia.org

gallipoliGallipoli (1981) van Peter Weir
In 1981 maakte de Australische regisseur Peter Weir, bekend van o.a. Picnic at Hanging Rock (1975), een film over deze veldslag met Mel Gibson en Mark Lee in de hoofdrol. De film gaat over twee jonge Australische mannen die met de ANZAC’s mee naar Europa komen om deel te nemen aan de Eerste Wereldoorlog. Ze worden naar Gallipoli gestuurd waar het onzinnige van de oorlog al snel duidelijk wordt.

Gallipoli, the movie

ANZAC Day – 25 April – is probably Australia’s most important national occasion. It marks the anniversary of the first major military action fought by Australian and New Zealand forces during the First World War. ANZAC stands for Australian and New Zealand Army Corps. The soldiers in those forces quickly became known as ANZACs, and the pride they soon took in that name endures to this day.

anzacday.org.au | anzac.govt.nz