Ik heb het al vaker gehoord of gelezen: mensen schieten vol bij Rothko. Er is iets aan de hand met Rothko. Er is ook iets aan de hand die mensen die huilen bij een Rothko.

Met mij is er vast ook iets aan de hand, want ik heb nog nooit gehuild bij een Rothko. Ik weet dat ik dat ook niet moet proberen. Wél probeer ik nog altijd een ingang te vinden in het werk van Rothko. Ik denk dat ik die nu heb gevonden: de holocaust en de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki. Te verschrikkelijk om er een voorstelling van te maken. Het blijft abstract. Joost Zwagerman noemde het in verband met het werk van Rothko “de onontkoombaarheid van het Niets.”

Joost Zwagerman schreef drie jaar geleden een stuk over Rothko in De Volkskrant. “Joost Zwagerman vindt troost in het feit dat ook Henk van Os kan huilen om een schilderij.” stond erboven. Hij schrijft hierin dat hij eens in Groningen een lezing gaf waarbij hij vertelde dat hij toeschouwers bij Rothko had zien huilen. De zaal begon te mompelen. ‘Onzin! De nieuwe kleren van de keizer!’ had iemand geroepen. De protesterende verklaarde zich nader. Het gesnotter was volgens hem hooguit een proeve van exhibitionistische zelf-felicitatie van kunstsnobs. Kortom: Janken omdat je vindt dat het goed op je cv staat als je om Rothko jankt. Zwagerman vindt niet dat je de tranen van een ander zo gemakkelijk mag wegzetten als pose en sentimenteel snobisme.

Henk van Os huilde ooit eens bij een schilderij van twee meisjes die boeken lazen en muziek maakten. Dat kwam omdat zijn verkering net was uitgeraakt. De tranen hadden meer met Henk te maken dan met het schilderij. Maar bij de schilderijen van Rothko is er iets anders aan de hand, schreef Zwagerman. Rothko‘s werk heeft het intrinsieke vermogen om toeschouwers vol te laten schieten, omdat Rothko ons “de onontkoombaarheid van het Niets” laat zien.

“Rothko was een intense kunstenaar die alles gaf en zoals vaker met grote kunstenaars, een moeilijk leven kende; gevoed door de ontgoocheling die de wereldoorlogen teweeg hadden gebracht en geteisterd door depressie. Een getormenteerde ziel die tot grootse kunst in staat was, en mensen tot op de dag van vandaag hiermee troost en verwondert.”
 
Bron: gemeentemuseum.nl

Het Haags Gemeentemuseum presenteert als afsluiting van de Rothko tentoonstelling de Broadway Boogie Woogie van Mondriaan naast het laatste schilderij dat mark Rothko vlak voor zijn zelfmoord in 1970 maakte. Ooit werden Rothko’s, schilderijen in Amerika “blurry Mondrians” genoemd. En Rothko noemde Mondriaan “de meest sensuele schilder die hij kende.” Dus grijpt het Haags Gemeentemuseum zijn kans om Mondriaan weer eens naar voren te schuiven. Na de grote Mondriaan tentoonstellingen van 1988 en 1994 in Den Haag en Amsterdam lijkt het een stuk rustiger geworden rond Mondriaan. Hypes rond Marlene Dumas en Mark Rothko, mede dankzij de promotie bij DWDD, gaan tenslotte ook gewoon weer voorbij. Net als een huilbui.

Mark Rothko [ gemeentemuseum.nl ]
Wat je níet moet doen als je de Rothko-tentoonstelling bezoekt [ kunstindekijker.nl ]
Tijdloos en tragisch [ essay van Joke Hermsen ]