22 | september | 2011 | Woest & Vredig

met René gezien in Zutphen: Kees Verwey (1900-1995) Zelfbeelden
in Museum Henriette Polak nog t/m 24 september

Al eerder schreef ik over de schilder Kees Verwey. Gisteren bezocht ik met René de tentoonstelling Kees Verwey (1900 – 1995) Zelfbeelden in het Museum Henriette Polak in Zutphen. Verwey‘s aquarellen zien er op het eerste gezicht knoeierig uit en zijn schilderijen ogen even rommelig als het atelier waarin ze ontstonden. Maar in het schijnbare geknoei met aquarelverf en geklodder met olieverf komt meestal een scherp waarnemer naar voren.

Verwey plaatste zichzelf graag in de traditie van Vermeer, Breitner, Verster en zijn leermeester Henri Fréderic Boot. Kijken was voor Verwey synoniem met beleven. Dat deed hij zijn lange leven het allerliefste, bij voorkeur in afzondering op zijn Haarlemse atelier. Daarom werd hij wel eens “de kluizenaar aan het Spaarne” genoemd. De lichtval langs het gordijn vond hij boeiender dan het leven buiten op straat. Er zit iets onmiskenbaar zwaarmoedigs in zijn werk. “Ik heb twee fouten gemaakt”, zei hij aan het eind van zijn leven in zijn tjokvolle atelier tijdens een interview voor de televisie, “Ik heb te lang geleefd en ik heb teveel werk gemaakt.” Cynisme? Of een bekentenis van iemand die klaar was met (be)leven?

In een selecte bloemlezing uit het omvangrijke oeuvre van Kees Verwey passeren zijn belangrijkste thema’s de revue: stillevens van bloemen en de voorwerpen in zijn eigen atelier, zelfportretten en portretten van vrienden en bekenden – met name bevriende kunstenaars – en in mindere mate interieurs, landschappen en stadsgezichten. Voor het eerst wordt een recente aankoop van de Stichting Kees Verwey gepresenteerd: een unieke vondst in de vorm van een vroeg zelfportret (1918), uitgevoerd in glas in lood.

Het werk van Kees Verwey hoort op een vanzelfsprekende manier thuis in Museum Henriette Polak. Onder de eerste aankopen van de Stichting Henriette Antoinette in 1968 bevindt zich een aquarel van Verwey, een portret van de beeldhouwster Charlotte van Pallandt. In latere jaren werd nog meer van hem aangekocht. Kees Verwey kende de oprichters van Museum Henriette Polak goed; het waren geestverwanten en met velen van hen, waaronder Otto B. de Kat, Johan Buning, Joop Sjollema, Charlotte van Pallandt en Jeanne Bieruma Oosting onderhield hij goede contacten en vriendschappen.

Bron: museazutphen.nl

keesverwey.com

In de voetsporen van Heidegger

Volgens Hannah Arendt trok er door het denken van haar leermeester Martin Heidegger een storm. “Hij komt uit het oeroude en wat hij achterlaat, is iets volmaakts, dat zoals al het volmaakte terugvalt aan het oeroude.” Wij gingen bij de beroemde blokhut in Todtnauberg kijken of Arendt gelijk had.

Voetnoten bij de 19e eeuw

In het Rijk van de Geest is alles tegenwoordige tijd en daar alleen ben je onsterfelijk. Zolang je maar niet vergeten wordt, leef je voort. Maar als je bent weggezonken in het collectieve geheugen, kun je met een lemma op wikipedia.org weer boven water komen.

Amerikaanse Burgeroorlog

Deze serie begon op 9 april 2010, precies 145 jaar na het einde van de Civil War, misschien wel het grootste trauma uit de Amerikaanse geschiedenis. Het laatste artikel verscheen op 3 juli 2013. Dat was precies 150 jaar na de Slag bij Gettysburg, het keerpunt in de oorlog.

Napoleon en zijn schilders

Weinig historische figuren zijn zo vaak geschilderd als Napoleon Bonaparte. Niet alleen tijdens zijn bewind maar ook daarna bleven schilders historische gebeurtenissen vastleggen met Napoleon in het centrum van de aandacht. Geschiedvervalsing. Omdat het moest.

Landschapsschilders uit de Goethezeit

Met de Goethezeit wordt in Duitsland de periode 1770-1830 aangeduid. Niet alleen de filosofie, literatuur, beeldhouwkunst, architectuur en muziek kwamen in het Duitse taalgebied tot bloei maar ook de romantische landschapsschilderkunst.

Schilders in Italië

Tot in de 19e eeuw was de reis naar Italië voor veel kunstenaars een verplicht nummer. Tijdens de Grand Tour werden Venetië, Florence en Rome bezocht waar de meesters bestudeerd werden. Maar het Italiaanse landschap bleek voor veel kunstenaars aantrekkelijker.

De schilder en zijn broodheer

Nu de overheid zich als mecenas heeft teruggetrokken worden veel kunstenaars weer afhankelijk van rijke opdrachtgevers en verzamelaars. Net als vroeger dus, toen veel kunstenaars vaak tegen wil en dank de lakeien van de heersende klasse waren.

De waakzaamheid van het hart

De Philokalia is een verzameling geestelijke geschriften die tussen de vierde en veertiende eeuw (in het Grieks) geschreven zijn en in de achttiende eeuw door de heilige Nikodimos van de berg Athos gebundeld zijn. Zijn tijdgenoot Paisius Velichkovsky maakte een vertaling in het Kerkslavisch.

Ovidius’ Metamorphosen

In de Middeleeuwen was er eigenlijk maar één boek. Na de revolutie van de boekdrukkunst kreeg de Bijbel concurrentie van eigentijdse maar vooral ook van klassieke geschriften. De compilatie van mythen die Ovidius aan het begin van onze jaartelling in klassiek Latijn had samengesteld, werd een inspiratiebron voor ontelbare schilders.

Dantes Divina Commedia

Dante stelt zich het Inferno voor als een trechter die breed begint onder het aardoppervlak en dan toeloopt naar het ijskoude middelpunt van de aarde. Daar zetelt Lucifer. Er zijn negen kringen. Dante en Vergilius ontmoetten er steeds grotere zonden en grotere zondaars.

Wolkenkrabbers

Chicago en New York werden eind 19e eeuw proeftuinen waar de skyscraper dankzij een stalen constructie steeds hoger kon worden. Er lagen ook twee Amerikaanse gedachten aan ten grondslag: "Form follows function" en "The sky is the limit."

Op zoek naar de atoomstijl

In de zomer van 2009 was in het Atomium in Brussel de tentoonstelling A la recherche du “Style Atome” te zien. Het is een swingende stijl uit de jaren vijftig die nog steeds beoefend wordt. Noem het geen retro. De atoomstijl is iets speciaals.

Een avontuur van luitenant Blueberry

In 1963 begon de Franse striptekenaar Jean Giraud (1938-2012) samen met scenarist Jean-Michel Charlier (1924-1989) aan zijn levenswerk: Blueberry. Ze lieten zich daarbij inspireren door de spaghettiwestern. Het 50-jarige jubileum van zijn antiheld maakte Giraud net niet meer mee. Hij overleed in 2012.

My favourite things

Belgian woodcuts & Russian Luboks. Underground comics & Midcentury Modern. Genesis, Pink Floyd & Film Noir ... These are a few of my favorite things ...

Woest & Vredig

vrije geluiden in de wwwoestijn

Dagelijks archief: donderdag 22 september 2011

de lichtval langs het gordijn

Laatste 200 stukjes