Dagelijks archief: dinsdag 1 mei 2012

(echte helden)

zaterdag gezien op SBS 6 Flags of our Fathers (2006)

Flags of our FathersPatriottischer had de titel niet gekund. Flags of our Fathers gaat ook over patriottisme. Maar er zit een wereld van verschil tussen de visie op patriottisme uit deze film uit 2006 en The Sands of Iwo Jima uit 1949. Doordat de afstand in de tijd veel groter is geworden, durft Flags of our Fathers met een veel bredere blik te kijken naar de hel van Iwo Jima in februari en maart 1945. De landing op het piepkleine maar door de Japanners hysterisch verdedigde eilandje was een van de vele landingen in de strijd om de Pacific maar had een symbolische betekenis. Iwo Jima was namelijk het eerste stukje grondgebied van het Japanse Keizerrijk waar de Amerikanen een zeer bloedige overwinning behaalden. De publieke opinie in de Verenigde Staten nam in het vroege voorjaar van 1945 al een voorschot op de eindzege over Japan. Dat bleek te voorbarig. De vernietigende aanvallen van kamikaze piloten tijdens de lange Slag om Okinawa in april, mei en juni maakten het Amerikaanse volk op verpletterende wijze duidelijk dat een overwinning op Japan onmogelijk was, tenzij er honderdduizenden wellicht miljoenen Amerikaanse soldaten zouden worden opgeofferd. De Japanners toonden zich bereid zich dood te vechten en vooral kamikaze piloten bleken een vernietigend wapen waar de Amerikanen (nog) geen antwoord op hadden. Maar eind juli 1945 zou er een Amerikaans antwoord komen, waarmee Japan definitief verslagen zou kunnen worden.

Een gesneuvelde soldaat
is natuurlijk niet het plaatje
waarmee de reclamejongens
de oorlog kunnen verkopen.

In de maanden voordat de eerste atoombom er was, had Amerika in de strijd tegen Japan vooral de publieke opinie nodig en het belangrijkste wapen om de oorlog mee te winnen werd ingezet op eigen grondgebied: oorlogspropaganda. Er werd dus reclame gemaakt voor oorlog en dat is het eigenlijke thema van Flags of our Fathers. Op 23 februari had de oorlogsfotograaf Joe Rosenthal bovenop de Suribachi op Iwo Jima een foto gemaakt van zes soldaten die de Amerikaanse vlag planten, gefilmd door Bill Genaust . De foto werd dé icoon van de oorlog in de Pacific. Drie van de soldaten op de foto zouden kort daarop omkomen in de strijd om het eiland die nog tot eind maart zou duren. De drie overgebleven soldaten werden bliksemsnel uit de hel van Iwo Jima naar huis gehaald, want in het propagandacircus aan het thuisfront waren ze goud waard.

1945
Behalve tussen de vlaggen is er tussen kapitalistische en communistische oorlogspropaganda geen wezenlijk verschil. Nadat Joe Rosenthal op 23 februari 1945 zijn beroemde foto op Iwo Jima had geschoten, volgde de Russische fotograaf Yevgeni Khaldei op 2 mei 1945 met een ander iconisch beeld.

Door de flash backs is Flags of our Fathers een wat rommelige film geworden. Toch laat de film goed zien hoe vals het heroïsche beeld kan zijn. The Sands of Iwo Jima uit 1949 is een opgeklopt heldenepos zoals men dat kort na de oorlog graag wilde zien. Maar de jongens die in Flags of our Fathers de oorlog moeten verkopen (lees: het Amerikaanse volk moeten verleiden oorlogsobligaties te kopen) wélten dat er niets van klopt. Ze hebben Iwo Jima overleefd en worden nu door het volk als helden vereerd. Zelf weten ze wel beter. Ze hebben gewoon geluk gehad. De echte helden, dat zijn hun kameraden die op het strand van Iwo Jima aan gort geschoten zijn. Maar een gesneuvelde soldaat is natuurlijk niet het plaatje waarmee de reclamejongens de oorlog kunnen verkopen.

1945
Met de foto van Joe Rosenthal had de oorlogspropaganda een beeld waarmee iedere patriottische Amerikaan kon worden gemotiveerd. Yevgeni Khaldei deed hetzelfde als Joe Rosenthal. Beide iconen uit de oorlogspropaganda kwamen op een postzegel.
Raising the Flag on Iwo Jima is een historische foto genomen op 23 februari 1945 door Joe Rosenthal. Op de foto zijn vijf Amerikaanse Mariniers en een marine-hospik te zien die na de Landing op Iwo Jima tijdens de Tweede Wereldoorlog samen de Amerikaanse vlag op de top van de Suribachi planten, het hoogste punt op het Japanse eiland Iwo Jima. De foto werd ontzettend populair en afgedrukt in duizenden publicaties. De foto werd de enige foto die de Pulitzer Prize for Photography won in hetzelfde jaar als de publicatie van de foto zelf. De afbeelding wordt beschouwd als één van de belangrijkste en herkenbare foto’s uit de oorlog.
USMC War Memorial
Het USMC War Memorial bij Arlington National Cemetery heeft dezelfde reusachtige afmetingen als de overwinningsmonumenten die onder Stalin werden opgericht.
Van de zes mannen op de foto overleefden drie de strijd niet, de drie anderen werden beroemdheden door deze foto. De foto werd later door Felix de Weldon gebruikt bij het maken van de USMC War Memorial naast Arlington National Cemetery net buiten Washington, D.C.. De foto toont overigens niet de eerste Amerikaanse vlag die die dag op de berg werd geplaatst. De eerste vlag werd rond 10:20 geplaatst. Ook hier is een foto van gemaakt. De tweede plaatsing (die van de beroemde foto) is door de fotograaf geregisseerd.
 
Bron: en.wikipedia.org

Flag of our Fathers vormt overigens een tweeluik met Letters from Iwo Jima