Dagelijks archief: donderdag 14 oktober 2004

Los van God

Morgen is het 160 jaar geleden dat
de filosoof met de hamer werd geboren.

Friedrich Nietzsche

“Nietzsche is dood.”
(God)

( … ) Traditioneel is de opvatting dat de werkelijkheid klopt. Nietzscheaans klopt de werkelijkheid echter niet. Er is ergens bij Nietzsche een tekst die je kunt lezen als een parodie op het begin van het Johannes-evangelie. In het begin was het Woord. Nietzsche: Im Anfang war der Unsinn. In plaats van de logos komt de chaos. De werkelijkheid is niet logisch, is niet waar, is niet een, maar is chaos, strijd, verdeeldheid etc.
Vanuit dit uitgangspunt kun je bepaalde – ook religieuze – fenomenen op een nieuwe manier waarderen. Bijvoorbeeld vergeving. Die bundel waar ik het aan het begin over had heet niet voor niets Is vergeving mogelijk? Mijn antwoord op die vraag is nee. Vergeving is niet mogelijk. En toch gebeurt het. De vergevingspraxis van Christus is hiervan een extreem voorbeeld. Hoe kun je aan het kruis je eigen moordenaars vergeven? In deze bundel is een tekst te vinden van trappisten-paters in Algerije die al bij voorbaat hun moordenaars van het FIS vergaven. Dat kan niet. Maar die onmogelijkheid gebeurt toch.
Dat onmogelijke dingen toch gebeuren, daar behoef je vanuit het uitgangspunt dat de werkelijkheid niet klopt, niet bang voor te zijn. Genade wordt daarmee niet een Nietzscheaanse categorie. Absoluut niet. Maar genade is een gelovige manier van zeggen dat dingen die niet kunnen toch gebeuren. Met andere woorden: dat er niet een soort logische grondstructuur onder de werkelijkheid schuilgaat. ( … ) verder lezen?

Friedrich Nietzsche | Ik kan Nietzsche lezen en naar de kerk gaan

Een andere (vrouwelijke!) filosoof werd vandaag 98 jaar geleden geboren: Hannah Arendt.

Hannah Arendt

Hannah Arendt staat overigens met haar werk The Human Condition op een negende plaats in de IJzeren Lijst. Naar een werk van Nietzsche, de invloedrijkste filosoof van de 20ste eeuw, is het tevergeefs zoeken in de IJzeren Lijst. Een teken dat we ons aan het begin van de 21ste eeuw aan het losmaken zijn van zijn gebral?

Hannah Arendt | Hannah Arendt in de Groene | 14/9 toen | heiligen van de dag