Maandelijks archief: november 2005

inspiratie [ 2 ]

In 1925 vindt Max Ernst de frottage-techniek uit
Beginnend met een herinnering uit mijn kindertijd .. voor mijn bed was een wandpaneel van namaakmahony-hout wat de rol speelde van optische provokateur van een beeld uit de haldslaap. Ik verbleef later, in 1925 tijdens een regenachtige avond in een kroeg aan zee, waar ik intens werd geboeid door de vloerplanken waarin duizenden boenbeurten de groeven hadden vergroot. Ik besloot toen de symboliek van mijn obsessie te gaan onderzoeken en om mijn meditatieve en hallucinatoire eigenschappen (vgl. Masson, fh) te helpen maakte ik van de vloerplanken een serie tekeningen door op willekuerige wijze vellen papier over de planken neer te leggen en daar met zwart potlood over te krassen. Ik bekeek heel aandachtig de aldus verkregen tekeningen die heel donkerzwarte partijen hadden gekregen, maar ook partijen met een zachte, lichte halftoon; ik raakte verbaasd over de intensiteit die mijn visuele eigenschappen hierdoor verkreeg..
Max Ernst
..Ik begon later hetzelfde experiment te onderzoeken, waarbij ik dezelfde middelen gebruikte, maar ook allerlei andere materialen die zich in mijn blikveld bevonden, bladeren,.. ..en daar begonnnen mijn ogen menselijke hoofden te ontdekken, dieren, een gevecht dat eindigde in een kus. ..Ik benadruk het feit dat de tekeningen die ik aldus verkreeg meer en meer de eigenschappen van het oorspronkelijke materiaal (het hout bijvoorbeeld) verloren en aspecten van beelden gingen verkrijgen met een niet van te voren verwachte precisie, waarschijnlijk van een soort die de eerste oorzaak van mijn obsessie openbaarde, of die een overeenkomstig beeld van die oorzaak produceerde.
Bron: dekunsten.net

meer inspiratie

de koker van tom barman

Tom BarmanIk kende de Belgische band dEUS alleen van horen zeggen. Alleen naar de naam luisterend, maakte ik een associatie met die paar latijnse woorden van H.P.Blavatsky: Demon est Deus inversus. Keer het respect in de naam van God om en je schrijft gOD, ofwel dEUS. Maar omkering en tegendraadsheid is lifestyle geworden en worden in de popmuziek slaafs nagevolgd. Het hoort er nu eenmaal bij.
 
Maar goed, de muziek kende ik dus niet en na het beluisteren van de nieuwste CD Pocket Revolution moet ik bekennen dat ik om ben. Het is een veelzijdig album, vakkundig gemaakte retropop, vaak stoer & stevig. Uit wel ingelichte bron heb ik vernomen dat het allemaal uit de koker van Tom Barman komt. Om jaloers op te worden.

tekening van Don Lawrence
op CD-cover van Pocket Revolution

Pocket Revolution is de eerste CD van dEUS na 6 jaar. In de tussentijd hield Barman zich o.a. bezig met filmen. Twee jaar geleden zag ik zijn film Any Way The Wind Blows maar ik vond die niet echt interessant. De titel dekte de lading wel, het is allemaal al lang weggewaaid.

Wel merk je dat je met een vakman te maken, hij heeft een feilloos gevoel voor ‘hoe het moet’ en schaamt zich niet voor zijn voorbeelden. Maar ik hou nu eenmaal niet zo van de films van Jim Jarmusch en het koesteren van de dolende ziel.

Links
dEUS, Official Site
Any Way the Wind Blows, Official Site
Tom Barman in Zomergasten
Interviews met Tom Barman in De Groene en in Zone 03
De grootste Belg [ # 65 ]
Bespreking van Any Way the Wind Blows in de filmkrant.nl

Bang voor de Eenheid

Vandaag : Nederlands-Vlaamse Filosofiedag
De Doelen, Rotterdam

Vanmorgen spreekt de Leuvense filosoof Samuel IJsseling tijdens de Nederlands-Vlaamse Filosofiedag in Rotterdam over het thema: Uitdagingen voor de filosofie in de 21e eeuw.

In een kort vraaggesprek dat Wouter Sanderse met hem had in Trouw geeft hij antwoord op wat de grootste wijsgerige uitdaging is voor de 21ste eeuw. Filosofie moet van die ene waarheid af, staat er boven het stukje.

Zijn die (uitdagingen) er nog?
Jazeker: De veelheid als veelheid denken. Het uitgangspunt van de traditionele westerse wijsbegeerte is het verlangen naar eenheid: één rede, één waarheid, één religie en één Verhaal waarvan alle verhalen deel uitmaken. Dit verlangen beheerste de filosofie van Plato tot en met Hegel.
 
Wat is daar tegen?
Neem het verlangen naar één wereldtaal, zoals het Engels. Daardoor gaan betekenisnuances verloren. Ook binnen talen zijn veelheid en verschil onmisbaar. Eén enkele letter maakt een verschil, zoals tussen stad of stap.
Of kijk naar de democratie, een staatsvorm die gebaseerd is op het menselijke gelijkheidsideaal. In een democratie moet ruimte zijn voor verschillende opvattingen. Die ideëen moet je niet tot een eenheid terugbrengen. Een begrip als integratie veronderstelt dat er verschillen tot eenheid gesmeed worden.
 
Wat is het grootste gevaar?
Dat is de vorige eeuw wel duidelijk geworden. Het eenheidsstreven zoals dat doorklinkt in ein Volk, ein Reich, ein Führer kan tot absolutisme en totalitarisme leiden. Het hoeft niet gevaarlijk te zijn, maar het blijft een erg kwetsbaar begrip.
 
Wat kan de filosofie hiermee?
Onze hele hedendaagse bestaanservaring wordt door veelheid gekenmerkt. We zien een enorme verscheidenheid aan culturen, talen, religies en media om ons heen. Voorvoegsels als multi-, pluri-, en poly- kom je overal tegen.
Filosofen staan voor de uitdaging om die veelheid niet tot een oorspronkelijke eenheid terug te brengen, maar echt als veelheid te denken. Verschillende moralen, culturen, religies, waarheden en verhalen moeten niet onder één noemer gebracht worden.
Georg Wilhelm Friedrich Hegel
De Grote Duitse Eenheidsdenker

IJsseling lijkt blind voor het feit dat het postmodernisme ongemerkt(?) van een anti-waarheidsclaim uitgaat: Namelijk: het grote Verhaal, dé Waarheid, het Ene, enz… mag niet bestaan omdat het gevaarlijk kan zijn. Juist in zijn angst voor totalitarisme haalt de postmodernist met het Einde van de Grote Verhalen een Paard van Troje in huis.

De Amerikaanse filosoof Alvin Plantinga zegt dat we de waarheidsclaims (of onze eigen unificerende principes) eerlijk tegenover elkaar moeten zetten in het debat en de ander niet te snel van dogmatisme moeten beschuldigen.

Nakomende vraag aan IJsseling: Kan het postmodernisme het totalitarisme van de 21ste eeuw worden?